3D-ontwerpen is een spannende, nuttige en snelgroeiende bezigheid. Was dit vroeger alleen weggelegd voor specialisten, tegenwoordig kan ook de hobbyist eenvoudig een knappe animatie maken of producten ontwerpen.
Maarten Verkoren
In een zoektocht naar software die het beste bij je past, kom je veel hordes en valkuilen tegen. Om te voorkomen dat je talloze pakketten downloadt, installeert, uitprobeert en teleurgesteld weer van je computer verwijdert, doe je er goed aan je eerst te oriënteren. Even zoeken op internet levert talloze hits op, maar maakt het er niet overzichtelijker op. Sommige software is betaald, maar de prijzen blijken alleen op aanvraag. Andere is gratis, maar kun je daar dan wel voldoende mee? Hoe zit het met de taal, is de software ook in het Nederlands? En de systeemeisen? Net als bij zware 2D-ontwerpsoftware kan het met een dimensie erbij al gauw uren duren voor je computer klaar is met een render. Kan jouw machine dat wel aan? Of hoeft het helemaal niet zo ingewikkeld te zijn? Veel vragen dus.
PC-Active heeft al deze stappen alvast voor je doorlopen en een selectie gemaakt van software die scoort op laagdrempeligheid, functionaliteiten en resultaten én bovendien gratis te gebruiken is.
Geen Nederlandse versie
Alle geteste software is dus gratis? Ja, dat is het goede nieuws. Daarom valt bijvoorbeeld een bekend en veelgebruikt pakket als Solidworks af. Hier is geen gratis versie van en de prijs is ondoorzichtig. Een tegenvaller voor sommigen is dat alle software die wij testten, geen specifieke Nederlandstalige versie heeft. Er zijn weliswaar mogelijkheden bij open source-pakketten om een taalbestand toe te voegen, maar daar moet je redelijk handig voor zijn en toch ook weer het Engels goed beheersen.
Software die niet meer ondersteund of geüpdatet wordt, hebben we buiten beschouwing gelaten. Ook hebben we gekeken of de software een actieve gebruikerscommunity heeft, zodat je wanneer je vastloopt, voldoende ondersteuning kan vinden.
Wat opviel, is dat er veel te kiezen valt, zelfs als je filtert op ‘gratis’. De software die we vonden en hebben getest, loopt behoorlijk uiteen. Of je nu sterk visueel bent ingesteld of meer wiskundig, in beide gevallen kun je een programma vinden waar je snel in thuis zal zijn. Vergis je niet, 3D-ontwerpen vraagt om veel oefening en skills. Een mooi model in elkaar knutselen kan bovendien veel werk zijn. Toch zijn er meerdere programma’s die je veel werk uit handen nemen door hun laagdrempeligheid en kant-en-klare vormenbibliotheken.
Omdat veel programma’s web-based zijn, hoef je niets te downloaden en kun je direct in je browser beginnen met ontwerpen. Die programma’s hebben ook zeer redelijke systeemeisen, je kunt ze vaak zelfs op je mobiel gebruiken.
Begrippen
|
||
Conclusie
Het is niet eenvoudig om aan te geven welk programma het beste is of ‘best getest’. Het hangt namelijk af van wat voor type gebruiker je bent, welke eisen je stelt aan de software en of je een absolute beginner bent of een meer ervaren ontwerper.
Maar ook: houd je van open source of heb je juist liever een gepolijst programma dat van een commerciële ontwikkelaar afkomstig is? Afijn, als je de testresultaten gelezen hebt, heb je waarschijnlijk al een idee welk programma het beste bij je past. En als je toch het verkeerde gekozen hebt, geen ramp. Je hebt immers niets hoeven betalen en kan eenvoudig switchen naar andere software.
Tips van een expert
HCC!3D is een actieve interessegroep binnen HCC. Joury Galis van HCC!3D deelt zijn tips met ons.
Welke 3D-ontwerpsoftware gebruik jij?
‘Op dit moment is Autodesk Fusion 360 populair. Fusion 360 lijkt op Inventor en Solidworks, maar is gratis te gebruiken voor hobbyisten en kleine zelfstandigen. Het is een zeer uitgebreid programma, maar ook prima te gebruiken voor eenvoudige ontwerpen. Fusion 360 is een CAD-programma, dat vooral gericht is op geometrische vormen en daarom goed te gebruiken is voor praktische toepassingen zoals het ontwerpen van onderdelen en behuizingen. Daarnaast is er online heel veel informatie te vinden.”
 |
| Met Blender kun je prachtige organische 3D-ontwerpen maken |
Wat zou jij beginnende 3D-hobbyisten aanraden?
“Neem de tijd. Net als bij gewoon tekenen kost het tijd om te leren ontwerpen in een 3D-modelling/CAD-programma. Op YouTube zijn veel instructiefilmpjes te vinden over het gebruik van Fusion 360. Soms is de besproken versie wel wat ouder, waardoor de interface kan afwijken.
De beste manier om een 3D-ontwerpprogramma te leren is in de praktijk. Ik adviseer mensen om te starten met het natekenen van een object. Gebruik hiervoor een schuifmaat en begin met een eenvoudige vorm zoals een bakje, een potje of een eenvoudig onderdeel. Door bestaande objecten na te tekenen leer je vormen te ontleden tot eenvoudige basisvormen die vervolgens gebruikt kunnen worden om het model in het 3D-programma na te maken.”
 |
|
Heb je nog tips zowel voor beginnende als meer ervaren gebruikers?
“Digitaal zijn er vrijwel geen beperkingen in een ontwerp, maar in de werkelijkheid moet je rekening houden met de printtechniek en het materiaal. Het is goed om als 3D-printhobbyist in het ontwerpproces al na te denken over de technische mogelijkheden en beperkingen. Een paar aandachtspunten:
- Let op de minimale wanddikte. Een wand of detail in het horizontale vlak kan nooit kleiner zijn dan de diameter van de nozzle. Voor de meeste FDM 3D-printers is dit 0,4mm. Dunne letters of heel dunne wanden in een 3D-print zullen niet lukken.
- Houd rekening met supportmateriaal. Probeer een model zo te ontwerpen dat je weinig supportmateriaal nodig hebt en maak geen structuren waarbij supportmateriaal aan de binnenkant van het model komt.
- Denk na over de stevigheid. Een 3D-print is het sterkste in het horizontale vlak. De Z-richting (verticaal) is zwakker doordat de laagjes op elkaar gelegd worden. Tijdens het ontwerpen kan je hier al rekening mee houden en tijdens het printen moet het model vervolgens op de juiste manier gepositioneerd worden.
- Bedenk in welk materiaal het model geprint gaat worden. Een PLA-print zal minder krimpen dan bijvoorbeeld een ABS-print, waardoor bepaalde passende delen zoals deksels of dopjes een andere tolerantie nodig hebben. Zo zal een gat in een ABS-model kleiner uitvallen dan een gat in een PLA- of PETG-model. We hebben het hier over tienden van millimeters, maar dit kan genoeg zijn om iets wel of niet te laten passen. Een veel gemaakte beginnersfout is het tekenen van een gat van bijvoorbeeld 22mm waar een lager van 22mm in moet passen. In de praktijk heb je altijd een tolerantie nodig. Zo vraagt een lager van 22mm een gat van ongeveer 22,2-22,4mm. Dit verschilt dus per materiaal en ook de afwijking van de 3D-printer speelt hierin mee.”
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Blender | |||||
