6inch e-readers

Arno Beuken

E-readers zijn, zeker als je ze vergelijkt met moderne smartphones en tablets, heel simpele apparaten. Ze zijn daarentegen vele malen beter in wat ze beogen te doen: de beleving van een fysiek boek evenaren. Natuurlijk, wie vindt dat er niets gaat boven een ‘echt’ papieren boek lezen, staat in zijn recht. Een rijk gevulde boekenkast met titels waar je gevoelswaarde aan hecht, geeft zeker voldoening: het gevoel van een fysiek product dat van jou is. Ondertussen zijn e-readers mateloos populair geworden. De vele voordelen, waaronder het zelf kunnen instellen van de lettergrootte, wegen zwaar. En op vakantie je hele boekenvoorraad bij je hebben op een circa 200 gram wegend appraatje, is erg aanlokkelijk.

Terwijl de totale boekenmarkt lichtjes krimpt, stijgt het aantal verkochte e-boeken met enkele procenten, zo meldt het Centraal Boekhuis. Vooral misdaadromans en romantische fictie doen het goed als e-boek. Ook het aantal als e-boek uitgebrachte titels groeit hard: van de bestseller top-60 die het CB jaarlijks bijhoudt, is inmiddels 92 procent ook als e-boek verkrijgbaar.

Lezen in de zon: links het leebare e-readerscherm, rechts een tablet

Elektronisch papier
De meeste moderne e-readers maken gebruik van E-ink-technologie. Sinds de doorbraak van dit ‘elektronische papier’ zo’n vijftien jaar geleden benadert het lezen van een pagina op een e-reader dat van een papieren boek. In tegenstelling tot de lcd- of oled-schermen van smartphones en tablets geeft het e-readerscherm geen licht af, maar reflecteert het licht van buiten, net als een papieren boek. Daardoor leest een pagina veel rustiger en minder vermoeiend voor de ogen dan die op een ander mobiel apparaat. Verder verbruikt elektronisch papier maar heel weinig energie en gaat de batterij van een e-reader daardoor zeer lang mee. Beide zijn ideale eigenschappen voor boek waarin je uren- en dagenlang wilt verdwijnen. Bovendien spiegelen de matte schermen niet, waardoor je ook in direct zonlicht goed kunt lezen.

De keerzijde van deze techniek is dat de pagina’s op een e-reader langzamer opbouwen. Driftig scrollen in een e-boek zit er dus niet in en ook het zoeken in het online aanbod en intikken van titels of schrijvers vergt geduld. Bij het lezen zelf heb je hiervan echter geen enkele last. Daarnaast kan de e-ink-techniek alléén zwartwit aan. Ook geen probleem voor het lezen van een ‘gewoon’ boek, maar voor strips en kleurige kinderboeken is een e-reader dus niet geschikt.

 Vooronderzoek
Voordat je een e-reader aanschaft, valt er wel wat zelfonderzoek te verrichten. Lees je fanatiek of alleen in de vakantie? Lees je alleen Nederlandstalig of ook in andere talen? Lees je vooral de actuele bestsellers uit de boekentoptien of meer tijdloze literatuur? Stel jezelf die vragen en vergelijk dan eens de verschillende aanbieders van e-boeken. Dit zal namelijk ook bepalend zijn voor het merk e-reader dat je zal willen kopen.

De meeste e-readers zijn gekoppeld aan een eigen, voor-geïnstalleerde online boekwinkel. Zo werkt het Canadese Kobo - de marktleider voor e-readers in Nederland - samen met Bol.com. Amazon’s Kindle is gekoppeld aan de Amazon Store en het in Nederland veel verkochte merk PocketBook verwijst direct naar Bookspot. De e-boeken van boekhandelketen Libris kunnen weer alleen met een e-reader van het merk Tolino gelezen worden.

Heb je een e-reader met wifi, dan open je de betreffende webwinkel op je apparaat en kun je de boeken direct downloaden en lezen. Je kunt echter ook boeken op de computer aanschaffen en die vervolgens synchroniseren met je e-reader. Een micro-sd-slot op e-readers lijkt uit de tijd en zie je bijna niet meer. De drie readers die wij bekeken, worden geleverd met een micro-usb-naar-usb-a-kabel om ze op te laden en te verbinden met de computer. Je bent dan niet beperkt tot het boekenaanbod dat de e-reader je zelf voorschotelt. Wanneer je een e-boek koopt, dan is dit meestal op meerdere apparaten te lezen. En een bijkomend voordeel van elektronisch lezen: je kunt op bijvoorbeeld je tablet verder lezen waar je in je e-reader gebleven was.

Met één ding moet je trouwens wel even rekening houden: in tegenstelling tot papieren boeken kan een eenmaal aangeschaft e-boek niet worden geruild. Het wordt direct bij je afgeleverd, zonder herroepingsrecht.

Epub versus Kindle
Verreweg de meeste e-boeken in Nederland worden uitgebracht in het epub-formaat. Dit bestandstype is geschikt voor zowat alle e-readers en de e-boeken die je downloadt, zet je er eenvoudig op. Ook e-boeken die je leent van de online Bibliotheek zijn epubs.

Amazon werkt met het eigen bestandsformaat .azw. De boeken die je in die webwinkel koopt, kun je dan ook alleen op een Amazon Kindle e-reader lezen. Dit hoeft geen bezwaar te zijn, want de Amazon Store heeft een flink Nederlandstalig aanbod, maar het is wel goed om dat mee te nemen in je overweging. Andersom is het wel mogelijk om epub-boeken op een Kindle te lezen: het gratis programma Calibre zet ze om naar het juiste formaat. Let er overigens wel op dat je de juiste app installeert (https://calibre-ebook.com). Er zijn veel apps in omloop met namen die variëren op Calibre, maar het niet zijn.

E-boekabonnementen
Zoals gezegd zit de e-boekenmarkt in de lift. De grootste stijging  zit in e-boekabonnementen, waarbij je tegen een vast bedrag onbeperkt kunt lezen. Ben je een veellezer, dan is zo’n abonnement zeker interessant voor jou. De online bibliotheek is natuurlijk het bekendste voorbeeld, een abonnement voor e-boeken kost daar € 42,- per jaar. Ook het Kobo Plus-abonnement is populair waarbij je € 10,- per maand betaalt voor onbeperkt lezen. Het aanbod van Nederlandse titels en bestsellers is bij Kobo Plus iets groter dan bij de online bibliotheek. De kosten zijn ook 3x zo hoog, maar daar staat dan weer het gebruiksgemak tegenover: vanaf de Kobo Plus-knop op de e-reader haal je via wifi direct je gewenste boeken op. Bij de online bibliotheek haal je de boeken binnen op de computer, waarna je die synchroniseert met je e-reader. Diezelfde procedure volg je bij andere Nederlandse abonnementsdiensten, zoals Bookchoice of Spot-net. Die laatste maakt trouwens gebruik van het aloude Usenet.

Pas wel op: niet alle diensten die e-boeken aanbieden in een abonnementsvorm, doen dat ook voor de e-reader. Bij sommige, zoals Bookmate en Scribd, kun je de e-boeken alleen op de smartphone of tablet lezen. Maar er zijn er ook die alleen werken op maar één merk e-reader. Kobo Plus noemden we al en Amazon Prime werkt alleen op de Amazon Kindle. Bovendien is het aanbod in zowel Kobo Plus als bij Amazon Prime lang niet zo groot als in hun eigen ‘reguliere’ webwinkels.

Gratis lezen
Voor e-boeken hoef je overigens niet altijd te betalen. Tik op internet ‘gratis e-books’ in en je vindt talloze mogelijkheden. En dan hebben we het niet over ‘illegale’ torrents: bijna alle online boekenwinkels bieden wel titels aan waarvan de auteursrechten verlopen zijn. Als je een e-reader koopt, zal je er al vaak al enkele op je apparaat aantreffen. Het gaat dan vaak om klassiekers, maar ook om moderne boeken die de winkel of de uitgever als promotie aanbiedt. De Digitale Bibliotheek de Nederlandse Letteren (dbnl.org) biedt veel oudere Nederlandse literatuur aan en rechtenvrije wereldliteratuur vind je bijvoorbeeld bij Project Gutenberg (gutenberg.org).

Aandachtspunten
We hebben een aantal punten op een rijtje gezet die het kiezen van een e-reader makkelijker maken.

• Formaat: Zes inch is de meest populaire schermdiagonaal voor e-readers. Daarbij is het scherm groot genoeg om er prettig leesbare pagina’s op in te stellen en is het apparaat klein genoeg om het overal makkelijk mee naartoe te nemen. Lees je alleen thuis, dan kun je een 7- of 8inch reader overwegen.
• Wifi: De meeste e-readers hebben tegenwoordig een wifiverbinding: handig om direct te kunnen shoppen en downloaden in de vaak voor-geïnstalleerde webwinkel. Zit er een browser op het apparaat, verwacht daar dan niet te veel van. Wel handig zijn de directe koppelingen vanuit de leestekst naar online woordenboeken of Wikipedia.
• Opslagcapaciteit: E-readers hebben door de bank genomen een geheugen van 4 t/m 32 GB. Als je bedenkt dat 1 GB genoeg is voor zo’n duizend gewone boeken (strips en fotoboeken vragen meer geheugen), dan hoef je je wat dat betreft niet te buiten te gaan.
• Instellingen: Een groot voordeel van e-readers is de mogelijkheid om zelf het lettertype en de lettergrootte in te stellen. De ene reader kent meer lettertypen dan de ander, de meeste bieden ook OpenDyslexic of een variant daarop aan voor mensen met dyslexie. Verder hebben readers soms de optie om het scherm te kunnen kantelen, zodat je de reader ook in landschapsmodus kunt gebruiken.
• Touchscreen: Kies voor een reader met touchscreen, dat werkt wel zo prettig en intuïtief. Zo tik je makkelijk van de ene naar de andere pagina en kun je knijpend met je vingers de lettergrootte aanpassen, zonder dat je daarvoor langs de Instellingen hoeft.
• Verlichting: E-inkpagina’s geven geen eigen licht af, maar reflecteren licht van buiten. Gelukkig beschikken de meeste e-readers daarnaast over een instelbare achtergrondverlichting voor lezen met slecht licht. Sommige hebben ook een smart-light functie, die zorgt voor een warmere verlichting voor prettig lezen in het donker.
• Extra’s: Lees je op de boot of langs de rand van het zwembad? Kies dan voor een waterdichte e-reader. Koop ook zeker een beschermhoesje om krassen op het scherm te voorkomen. Deze worden zelden meegeleverd. En wil je naast e-boeken ook audioboeken beluisteren op je reader, dan is een audiofunctie een must. Sommige readers hebben bluetooth, zodat je audioboeken op een draadloze headset kunt beluisteren.

Drie 6inch e-readers getest
Onlangs hebben we drie populaire 6inch e-readers getest: de Amazon Kindle Paperwhite 32GB, de Kobo Nia en de Pocketbook Touch HD3. 

6inch e-readers
Amazon Kindle Paperwhite 32GB	Kobo Nia	Pocketbook Touch HD3