Met slimme verlichting maak je je huis persoonlijker. PC-Active legt uit hoe en test zes merken slimme lampen met uiteenlopende prijzen.
Rens Blom
Slimme verlichting was lang een niche, maar tegenwoordig koop je op elke hoek van de (digitale) straat slimme lampen. Zelfs Ikea, Hema, Kruidvat en de Action bieden een eigen assortiment aan. Welk merk is het kopen waard? Om die vraag te kunnen beantwoorden, raden we je allereerst aan te kijken welke fittingen je nodig hebt. Gangbaar zijn grote E27- en kleine E14- peertjes en GU10 (spotjes). Bijna alle merken bieden deze fittingen aan, maar hebben ze een groter assortiment?
Dat is met name belangrijk als je alle slimme verlichting van één merk wilt en uiteenlopende lampen wenst. Bijvoorbeeld omdat je een plafonnière hebt en buitenverlichting of fraaie designerlampen wilt. Philips Hue biedt het grootste assortiment slimme verlichting aan, gevolgd door Xiaomi Yeelight en Ikea. Veel andere merken verkopen alleen bolletjes met de bekendste fittingen. Slimme peertjes van veruit de meeste bekende merken hebben overigens een A+-label, wat betekent dat ze erg energiezuinig zijn.
LAMPEN MET EEN BRIDGE
Een deel van de slimme verlichting vereist een bridge om de lampen te laten werken. Zo’n bridge is een compact kastje dat je aansluit op je router en het stopcontact. De bridge, die dus met jouw thuisnetwerk verbindt, regelt de communicatie met de lampen. Een voordeel is dat de bridge eigen geheugen heeft en belangrijke instellingen van je slimme verlichting onthoudt als het internet of de stroom uitvalt. Je lampen blijven daarna dus naar behoren werken. Een nadeel is dat je uiteraard voor de bridge betaalt en dat je hem een plaatsje moet geven in bijvoorbeeld je meterkast.
ZONDER BRIDGE
Er zijn ook slimme lampen die zonder bridge werken. Deze lampen verbinden rechtstreeks met je thuisnetwerk via de populaire 2,4GHz-frequentie. Dat scheelt je kosten en ruimte. Een nadeel is dat de lamp zijn kleurinstellingen kan verliezen bij een internet- en/of stroomstoring, waarna je de kleuren opnieuw moet instellen. Dit geldt overigens niet voor alle lampen. Een aandachtspunt is dat het internetsignaal je hele huis moet dekken, anders reageert de lamp in de bijkeuken of op zolder niet (goed). Veel slimme verlichting die zonder bridge werkt, gebruikt het Tuya-platform. Dit is een Chinees platform voor allerlei soorten slimme apparaten, waaronder lampen. Fabrikanten betalen om het Tuya-platform en de bijbehorende app te mogen gebruiken en aanpassen.
ZIGBEE
Veel lampen die wél een bridge vereisen, werken via het ZigBee-protocol (zie ook pagina 51 in dit nummer). Interessant is dat je in veel van die gevallen lampen van verschillende merken kunt koppelen aan één bridge. Heb je een Philips Hue- bridge met een paar lampen, dan kun je er wat slimme peertjes van bijvoorbeeld Ikea of Innr aan koppelen. Deze lampen zijn voordeliger dan die van Philips Hue. Daarbij moet wel gezegd worden dat ze doorgaans ook minder functies hebben dan de Hue-bolletjes en de kleurweergave iets kan afwijken.
SPRAAKASSISTENTEN EN SMART HOME
Slimme lampen zijn bij uitstek een product om te bedienen met je stem, bijvoorbeeld door tegen je Google Home/Nest-luidspreker te zeggen: “Hey Google, doe het licht uit in de woonkamer” als je naar bed gaat. Lampen van gerenommeerde merken zijn geschikt voor spraakbediening via de Google Assistent. De ondersteuning wordt aangeduid met het certificaat “Works with the 
Google Assistant”. Sommige lampen zijn ook te bedienen via de spraakassistent Amazon Alexa, maar die begrijpt (nog) geen Nederlands en is daarom minder relevant. Voor spotgoedkope slimme lampen geldt dat ze vaak niet via een spraakassistent te bedienen zijn en niet werken met Apple HomeKit, Apple’s platform voor een slim huis. Een deel van de duurdere lampen is hier wel geschikt voor. De integratiemogelijkheden van de lampen zijn ook interessant als je de verlichting wilt koppelen aan andere domotica, bijvoorbeeld bewegingssensoren. Dan kun je instellen dat het licht in een bepaalde ruimte aanspringt zodra je binnenloopt. Of koppel de lampen aan je slimme alarmsysteem, zodat ze aangaan bij een poging tot inbraak.
PRIVACY EN BEVEILIGING
Slimme lampen sturen best veel informatie naar servers in het buitenland. Dat is niet wenselijk, omdat het om persoonlijke informatie gaat, waaronder de momenten waarop je je verlichting aan- en uitdoet. Je e-mailadres, adres en andere details kunnen hier ook bij horen. In theorie kunnen sommige merken zich dus een beeld vormen van wie jij bent en hoe jij je verlichting regelt. Een aantal merken hanteert een vaag privacy-beleid waarin staat dat ze ‘hun best doen’ om je gegevens veilig te houden. Die onduidelijkheid is niet prettig, omdat de slimme lampen met je thuisnetwerk verbonden zijn en dus gehackt kunnen worden. Een (bekende) fabrikant die de digitale beveiligingsomgeving van de verlichting op orde heeft, zal niet snel gehackt worden. Van spotgoedkope peertjes met minder bekende makers is in het verleden meermaals gebleken dat ze technisch minder goed in elkaar zitten en daarom eenvoudiger te hacken zijn. Een kwaadwillende kan in zo’n geval jouw informatie bekijken of misschien wel de lamp bedienen. Een onveilig gevoel, helemaal als de verlichting gekoppeld is aan andere slimme apparatuur zoals je beveiligingssysteem. Neem de privacy- en beveiligingskant van slimme apparatuur daarom serieus.
Modellen getest
PC-Active testte zes E27-lampen van verschillende partijen. Op de volgende pagina’s lees je onze ervaringen.
- |
 |
 |
- |
 |
 |
