Wat zijn de voordelen en nadelen van een 5G-smartphone en welke ontwikkelingen kunnen we verwachten? PC-Active legt het uit en test vier 5G-toestellen in alle prijsklassen.
Rens Blom
5G is de opvolger van 4G en is het nieuwste type mobiele netwerk. Met 5G kun je sneller mobiel internetten, wat leuk is voor consumenten. Voor bedrijven en de overheid is 5G nog een stuk interessanter: het mobiele netwerk krijgt op termijn veel hogere internetsnelheden, een lagere vertragingstijd, wordt stabieler en kan veel meer (energiezuinige) apparaten verbinden dan 4G. Verbeteringen waar we ongetwijfeld nog veel over gaan horen de komende jaren. Overheden en bedrijven willen alles slim maken via 5G, van auto’s en de gezondheidszorg tot boerenbedrijven en zelfs hele steden. De mogelijkheden lijken eindeloos en er vinden steeds meer tests plaats in fabriekshallen met zelfrijdende auto’s en drones die medicijnen bezorgen op moeilijk bereikbare locaties.
Veel vernieuwingen voor de komende tijd, maar Veel vernieuwingen voor de komende tijd, maar 5G is nu al te gebruiken, zij het in beperktere vorm. Op dit moment is 5G vooral concreet voor smartphonegebruikers, want er is een mobiel 5G-netwerk en het assortiment 5G-toestellen groeit dagelijks. Goed om te weten: een 5G-smartphone kan ook overweg met 4G, 3G en andere mobiele netwerktypen. Andersom is een 4G-toestel echter niet geschikt voor 5G.
5G-FREQUENTIES
Het Nederlandse 5G-netwerk is sinds de zomer van 2020 actief en leunt op dit moment op drie frequenties. Het gaat om de frequenties op 700, 1400 en 2100 MHz. Hogere frequenties zijn geschikt voor een hogere internetsnelheid, maar hebben een kleiner bereik. Een mix van die drie is daarom essentieel voor landelijke dekking, zowel binnen als buitenshuis. Op dit moment bieden KPN, Vodafone, T-Mobile (inclusief Tele2) en VodafoneZiggo 5G aan in Nederland. Vodafone en T-Mobile garanderen landelijke dekking, KPN belooft dit voor later dit jaar. En alle drie vertellen ze op hun website en via marketinguitingen graag dat ze het beste of snelste 5G-netwerk hebben. Dat is begrijpelijk, maar in de praktijk liggen de up- en downloadsnelheden van de netwerken dichtbij elkaar en is 5G op dit moment sowieso nog maar een kleine verbetering ten opzichte van 4G. Dat is logisch, omdat de frequenties die 5G nu gebruikt, ook al gebruikt worden voor een 4G-verbinding. Uit onafhankelijke tests blijkt daarom dat 5G in Nederland niet tot nauwelijks sneller is dan 4G. En dat schreeuwen de providers liever niet van de daken.
Dat 5G nog in de kinderschoenen staat, wil niet zeggen dat het nieuwe netwerk een wassen neus is. Providers wachten op de beschikbaarheid van twee nieuwe frequenties: 3,5 GHz en 26 GHz. Toegang tot deze frequenties is essentieel om het 5G-netwerk écht sneller te maken. De 3,5GHz-frequentie is de belangrijkste en komt in de loop van 2022 vrij voor providers. Onze inlichtingendiensten gebruiken deze bandbreedte nu nog voor afluisterdoeleinden en hebben tijd nodig om van werkwijze en locatie te veranderen. De overheid veilt de ruimte op de frequentieband in de loop van 2022 en providers kunnen vanaf 1 september 2022 5G aanbieden via deze frequentie. Het afluisterpark van de Nederlandse inlichtingendiensten in het Friese Burum vertraagt de invoering van het snellere 5G-netwerk
 |
| Het afluisterpark van de Nederlandse inlichtingendiensten Het afluisterpark van de Nederlandse inlichtingendiensten in het Friese Burum vertraagt de invoering van het snellere 5G-netwerk |
5G-TOESTELLEN
Het 5G-netwerk is tot die tijd dus maar marginaal beter dan 4G, maar dat weerhoudt providers en smartphonefabrikanten er niet van om al 5G-toestellen aan te bieden. Smartphones met 5G-ondersteuning zijn sinds begin 2020 in Nederland te koop, oorspronkelijk voor hoge prijzen. Het ging namelijk om premium toestellen van onder meer Oppo en Samsung, met verkoopprijzen boven de duizend euro. Ruim een jaar later staat de markt er (gelukkig) heel anders voor. Het aanbod van 5G-smartphones is een stuk groter en de goedkoopste modellen starten al bij 229 euro. Met name Oppo, Xiaomi en Motorola zetten groots in op goedkope 5G-modellen. Zo biedt Xiaomi de Redmi Note 9T 5G (€ 229,-) aan, kost Motorola’s Moto G 5G ook € 229,- en biedt Realme de Realme 7 5G aan voor € 279,-. Realme is een zustermerk van Oppo en ook in Nederland actief. Er zijn uiteraard ook duurdere 5G-toestellen, onder andere van Samsung (Galaxy S21-reeks) en Apple (iPhone 12-serie).
KORTERE ACCUDUUR
Hoewel 5G meerdere voordelen biedt, kent het ook nadelen. De internetverbinding heeft namelijk een wat hoger stroomverbruik, waardoor de accu van je smartphone sneller leegloopt als je via 5G internet. Exacte cijfers zijn lastig te verkrijgen, omdat elke situatie verschilt. Het stroomverbruik hangt namelijk af van de smartphone, de locatie (binnen of buiten) en de kwaliteit van de 5G-verbinding, die onder meer afhangt van de afstand tot de zendmast. 
De bekende technologiewebsite Tom’s Guide waagde een poging en deed een eigen test. Niet-wetenschappelijk en zonder medewerking van Apple, maar wel interessant. De webgids liet een iPhone 12 en iPhone 12 Pro iedere dertig seconden een nieuwe website bezoeken totdat de accu leeg was. Tijdens de ene acculading gebeurde dat via 4G, tijdens de andere via 5G. De iPhone 12 hield het via 4G 10 uur en 23 minuten vol en slechts 8 uur en 25 minuten via 5G. In het geval van de iPhone 12 Pro ging de accu via 4G 11 uur en 24 minuten mee. Bij de 5G-verbinding was dat 9 uur en 6 minuten. De website concludeert dan ook dat de accu van de iPhone 12 (Pro) met een 5G-verbinding twintig procent sneller leegloopt.
Apple voorziet de iPhone 12-serie echter van een interessante functie: de smart data-modus. Die controleert voortdurend of de iPhone gebruik kan maken van 4G én 5G en bepaalt automatisch welk netwerktype de beste keuze is. Stuur je een mailtje of lees je de digitale krant, dan heb je genoeg aan 4G. Download je een film of ben je onderweg aan het videobellen, dan schakelt de iPhone de 5G-verbinding in. Zo probeert de smartphone de balans te vinden tussen het snelste internet en de langste accuduur.
Sommige dure Android-smartphones hebben een vergelijkbare functie. Zo zijn OnePlus-toestellen met 5G-ondersteuning voorzien van een Smart 5G-instelling, die automatisch wisselt tussen 4G en 5G. Naar verwachting krijgen dit jaar meer Android-telefoons zo’n accu-sparende 5G-stand.
MOBIEL ABONNEMENT
Een ander nadeel van 5G is dat je er waarschijnlijk voor moet betalen of er nog helemaal geen gebruik van kunt maken. Dat hangt volledig van je mobiele provider en abonnement af. Providers hebben honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd in hun 5G-netwerken en willen dat - begrijpelijk - deels terugverdienen via hun mobiele klanten. Zo geeft T-Mobile alleen klanten met een duur Unlimited- en Unlimited Plus-abonnement zonder meerprijs toegang tot 5G. Klanten met een ander abonnement moeten twee euro per maand betalen voor 5G-internet. Tele2, dat in 2019 gefuseerd is met T-Mobile, biedt sinds januari 2021 5G aan via het T-Mobile-netwerk. Klanten die 5G willen gebruiken, moeten ook twee euro per maand betalen. 
VodafoneZiggo biedt 5G zonder meerprijs aan voor klanten met een Red-abonnement. Als je een ander mobiel abonnement hebt, kun je 5G-toegang verkrijgen voor ook weer twee euro per maand. KPN vraagt normaliter een toeslag van € 2,50 per maand, maar geeft voor onbepaalde tijd alle mobiele abonnementen kosteloos 5G-toegang zolang het abonnement loopt. Andere, kleinere providers, bieden nog geen 5G-toegang aan. Heb je een mobiel abonnement, sim-only-abonnement of prepaid bij een provider als Hollands Nieuwe, Simyo, Lebara of Simpel, dan kun je dus nog geen gebruik maken van 5G. Het is nog niet duidelijk of en zo ja, wanneer deze partijen 5G gaan aanbieden en wat de meerprijs wordt ten opzichte van een 4G-abonnement.
GEZONDHEIDSZORGEN
Het is je waarschijnlijk niet ontgaan: lang niet iedereen staat positief tegenover 5G. Sommigen vrezen dat 5G schadelijk is voor de volksgezondheid. Deze zorgen leven ook in het buitenland. Critici claimen dat 5G gevaarlijk is, omdat de straling van het mobiele netwerk je lichaam aantast. Die claims gaan al jaren rond, maar gefundeerde (wetenschappelijke) bewijzen daarvoor zijn nog niet geleverd. Daar staat tegenover dat er wél veel wetenschappelijke onderzoeksresultaten zijn die aantonen dat de straling van 5G nauwelijks afwijkt van 4G en daarom in essentie niet gevaarlijker is. Bovendien moeten providers zich aan stralingslimieten houden, die door de overheid zijn bedacht 
en waar het Agentschap Telecom toezicht op houdt via steekproeven bij zendmasten. Na bijna een jaar testen meldt het Agentschap dat de 5G-straling overal in Nederland ruim binnen de marges blijft, net zoals dat met 4G-straling het geval is. De toezichthouder meet gemiddeld 0,5 tot 3V straling per vierkante meter en binnenshuis tot 1V per vierkante meter. De Nederlandse limiet is met 28V per m2 aanzienlijk hoger. Desalniettemin blijft een - kleine - groep critici ervan overtuigd dat 5G een volksgezondheidsgevaar is dat verband zou houden met het coronavirus. Ook hiervoor is geen enkel bewijs.
MEER (GOEDKOPERE) 5G-TOESTELLEN
Zoals gezegd zijn er op dit moment 5G-toestellen vanaf € 229,- te koop. De verwachting is dat er in de loop van dit jaar nóg goedkopere foto: T-Mobile modellen uitkomen. Dat is te danken aan schaalvoordeel bij de productie, het terugverdienen van onderzoeks- en ontwikkelingskosten en de beschikbaarheid van nieuwe, eenvoudige processors met 5G-ondersteuning. Grote chipfabrikanten als Qualcomm en MediaTek beloven dat hun nieuwe 5G-processors nog dit jaar in budgetsmartphones van bekende merken verschijnen. Vanwege de grote belangen van smartphonefabrikanten en telecomproviders is het aannemelijk dat deze trend zich in de toekomst voortzet en er in 2022 dus nog goedkopere 5G-toestellen uitkomen. 
Op termijn wordt 5G de standaard, net zoals alle huidige smartphones geschikt zijn voor 4G. Dat is fijn, omdat het netwerk later in 2022 ook een stuk sneller wordt en je dus echt gaat profiteren van 5G. Een interessante vraag is wat providers gaan doen nu 5G steeds meer gemeengoed wordt. Blijven ze een toeslag rekenen voor mobiele 5G-abonnementen of krijgt straks iedereen zonder meerprijs toegang tot 5G-internet? Die keuze zal bijdragen aan de acceptatie van 5G, want lang niet alle Nederlanders zijn bereid om er meer voor te betalen. 4G is immers hartstikke goed en blijft nog jaren beschikbaar.
Smartphone reviews 5G
| 5G -smartphones |
||||
 |
 |
 |
 |
 |
|
Budget |
Budget |
Middenklasse |
High-end |
High-end |
