Maikel Dijkhuizen

Nog niet zo gek lang geleden was alleen de computer verbonden met het thuisnetwerk. Later kwamen daar de smartphone, tablet, spelcomputer en televisie bij. Tegenwoordig hebben allerlei apparaten een netwerkaansluiting. Denk onder meer aan robotstofzuigers, e-readers, beveiligingscamera’s, stekkers, lampen, rookmelders, deurbellen, thermostaten en speakers. Zelfs hedendaagse witgoedproducten uit het hogere prijssegment ondersteunen vaak wifi, zoals wasmachines, koelkasten, vaatwassers en warmtepompdrogers. Apparaten met een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting noemen we slim. Ze zijn verbonden met jouw thuisnetwerk. Dat brengt een heleboel handige mogelijkheden met zich mee.

Bewoners kunnen alle Philips Hue-verlichting in deze woonkamer vanuit een app aansturen

Centrale bediening op afstand

Slimme apparaten laten zich centraal aansturen. Dat werkt via een app op een smartphone of tablet. Koop je een E27-lamp met wifi-ondersteuning? Dan kun je die op afstand bedienen. Zodra je het peertje in een bestaande armatuur hebt gedraaid, verbind je hem met jouw draadloze netwerk. Zet de lamp vanuit de app vervolgens aan of uit. Daarnaast kun je allerlei zaken wijzigen, zoals de kleur(temperatuur) en het dimniveau.

Naast een slimme lamp zijn er allerlei andere apparaten met centrale app-bediening verkrijgbaar. Vraag op je smartphone bijvoorbeeld (live-)videobeelden op van een bewakingscamera en geef een stofzuiger de opdracht om een schoonmaakronde te starten. Verder zie je welke bezoeker er voor de deur staat, hoe warm het in huis is en in hoeverre de gewassen kleding al droog is. Kortom, slimme apparaten bieden tal van voordelen.

Taken automatiseren

Met een app kun je elk slim apparaat handmatig bedienen. Daarnaast zijn er vaak ook allerlei automatiseringsfuncties beschikbaar. Nuttig, want je hebt er dan geen omkijken meer naar. Ga je elke avond op hetzelfde tijdstip slapen? Stel dan in de app een tijdschema voor jouw slimme lampen in. Je kiest voor elke dag de gewenste tijdstippen, waarna de verlichting zichzelf in- en uitschakelt. Fijn is wanneer de app hierbij rekening houdt met de zonsopkomst- en ondergang. Zodra het ’s avonds bijvoorbeeld schemerig wordt, gaan alle lichtbronnen in de woonkamer vanzelf aan en de gordijnen dicht.

Bij thuiskomst gaat deze Philips Hue-buitenlamp vanzelf aan

Er bestaan nog meer manieren om een slim huis te automatiseren, zoals smarthome-producten met geofencing. Deze spullen houden rekening met je actuele locatie. Vertrek je ’s ochtends naar het werk? Regel dan dat het alarmsysteem zichzelf activeert en dat de thermostaat een paar graden omlaag gaat. Bij thuiskomst gebeurt het omgekeerde. Als je voor het huis parkeert, springt direct de buitenverlichting aan en opent het slimme slot jouw voordeur. Geofencing maakt het dagelijkse leven makkelijker!

Bij gebruik van de juiste spullen en een geschikt smartplatform (hierover later meer) kunnen apparaten ook met elkaar samenwerken. Er zijn op dit gebied talloze combinaties mogelijk. Detecteert een beveiligingscamera of bewegingssensor bijvoorbeeld een ongenode gast in de tuin? Laat in dat geval een luide sirene afgaan en de verlichting fel branden. Of misschien herkent de buitencamera wel jouw gezicht, waarna het deurslot opengaat. Met name in de huisbeveiligingssector bundelen veel fabrikanten meerdere apparaten in een verpakking. Een pluspunt, want je weet dan in elk geval zeker dat alle spullen optimaal met elkaar kunnen samenwerken.

Goede netwerkdekking

Lijkt een slim huis jou wel wat? Begin dan eerst met de aanleg van een dekkend thuisnetwerk. Je controleert dat eenvoudig door met de smartphone door het huis te wandelen. Heb je in elk hoekje van iedere woonlaag voldoende wifi-streepjes? Vergeet hierbij de tuin niet. Verder heb je rondom de voordeur een goede dekking nodig. Een videodeurbel vereist tenslotte een behoorlijke bandbreedte om de beelden in een goede resolutie naar jouw smartphone, tablet, computer en/of NAS door te sluizen.

Dit mesh-systeem van Linksys realiseert aan de hand van meerdere satellieten overal in huis een dekkend netwerk.

Internetproviders geven doorgaans een modem-routercombinatie met wifi-ondersteuning aan hun abonnees. Helaas blijkt het bereik van dit apparaat in de praktijk veelal onvoldoende. Voor een goede werking heb je in en rondom de woning een snelle draadloze verbinding nodig. Bij bekende internetproviders als KPN en Ziggo kun je eventueel wifi-versterkers bestellen. Verder loont het de moeite om een mesh-netwerk op te tuigen. Hierbij werken een basisstation en meerdere (draadloze) satellieten naadloos met elkaar samen. Samen zorgen ze in huis voor een volledige dekking van het draadloze netwerk. Fabrikanten van betaalbare mesh-systemen zijn onder andere TP-Link, Netgear en Linksys.

Overigens bestaan er ook smarthome-systemen die voor de communicatie een apart draadloos netwerk (deels) op een afwijkende radiofrequentie gebruiken, zoals Zigbee- en Z-Wave-apparaten. Heb je verder geen wifi-apparatuur voor jouw slimme huis? In dat geval hoef je minder op de wifi-dekking te letten. Lees voor meer informatie het kader ‘Smarthomestandaarden’.

Eenvoudige configuratie via app

Met de betaalbare Woox R6118 Smart Plug maak je een reguliere lamp (of ander apparaat) slim

Het optuigen van een slim huis klinkt ingewikkeld, maar eigenlijk valt erg mee. Slimme apparaten voor de consumentenmarkt zijn tegenwoordig erg gebruiksvriendelijk. We illustreren de configuratie aan de hand van de Woox R6118 Smart Plug. Dat is een slimme stekker waarmee je een ‘dom’ apparaat met een app kunt aan- en uitzetten, zoals een traditionele lamp of ventilator. Een leuke optie is dat je ook het energieverbruik kunt monitoren.
Let bij een slimme stekker overigens wel op het maximaal ondersteunde uitgangsvermogen. Dat bedraagt bij dit exemplaar hoogstens 3680 watt.De installatie is een fluitje van een cent, want de R6118 Smart Plug oogt als een normaal stekkerblok. Die past dus in een vrij stopcontact. Voor de configuratie downloaden gebruikers Woox Home uit de App of Play Store. Na het aanmaken van een account zoekt de app naar nabijgelegen slimme apparaten in huis. Dat werkt doorgaans via bluetooth of wifi. Als alternatief hebben apparaten soms een QR-code. In dat geval kun je die met de smartphone-camera ‘scannen’. Zodra de slimme stekker met wifi is verbonden, verschijnt het product in de Woox Home-app.

De bediening is erg simpel. Tik op de virtuele stekker om de R6118 Smart Plug aan of uit te zetten. Verder zijn er extra opties, zoals het instellen van een schema via zelfgekozen of astronomische tijden. De app toont tot slot statistieken van het stroomverbruik.

Kies één smarthomeplatform

Van plan om meerdere apparaten centraal aan te sturen? Een valkuil is wanneer je voor de bediening meerdere apps nodig hebt. Voor een duidelijk overzicht is het natuurlijk prettiger om alles vanuit één gebruikersomgeving te bedienen. De gemakkelijkste optie is door alle producten van één specifiek merk te kopen. Je weet dan vrijwel zeker dat de spullen vlekkeloos met elkaar samenwerken. Helaas is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn tegenwoordig zoveel verschillende soorten slimme apparaten dat je in de praktijk niet alle producten van één fabrikant kunt verzamelen. De bekende camerafabrikant Ring produceert bijvoorbeeld geen televisies, terwijl Samsung geen videodeurbellen fabriceert. Wel kun je het aantal merken zoveel mogelijk beperken. Dat scheelt namelijk al een heleboel rompslomp.

Kijk voor een soepele samenwerking tussen alle apparaten vooral naar het gebruikte smarthomeplatform. Dit is in feite een digitale paraplu waarbij onderliggende apparaten met elkaar kunnen communiceren. Het voordeel daarvan is dat je de boel vanuit één app aanstuurt. Overigens ondersteunen de betere producten vaak meerdere smarthomeplatforms. Maak in de komende paragrafen kennis met Google Home, Apple HomeKit en Tuya.

Google home

Volgens Google zijn zo’n vijftigduizend apparaten compatibel met Google Home. Het miljardenbedrijf ontwikkelt zelf ook allerlei smarthome-apparatuur, zoals bewakingscamera’s, videodeurbellen, slimme speakers, rookmelders en thermostaten. Verder vind je dit smarthomeplatform veelal op smart-tv’s, wifi-speakers, lampen, stekkers, sensoren en huishoudelijke apparaten. Een groot voordeel is dat je zowel entertainment- als beveiligingsproducten met elkaar kunt combineren. De bediening via de Google Home-app is erg overzichtelijk, want alle apparaten staan in het startvenster netjes onder elkaar.

Google Home-apparaten met een microfoon ondersteunen vaak Google Assistent, zoals een geschikte televisie of wifi-speaker. Handig, want je kunt in dat geval allerlei smarthome-apparaten met je stem bedienen. Zeg bijvoorbeeld hardop dat je de verlichting wilt dimmen of dat de thermostaat wel een paar graden hoger mag.

Apple homekit

Wie graag apparaten van Apple gebruikt, kan wellicht een slim huis rondom Apple HomeKit optuigen. Vergeleken met Google Home zijn er voor dit platform wel minder slimme apparaten beschikbaar. Het betreffen over het algemeen wat luxere (en duurdere) producten van onder meer Philips, Netatmo, Nuki, Tado, Somfy en Nanoleaf. Gebruik voor de bediening de Woning-app op een iPhone, iPad of Mac. Je stuurt vanuit één duidelijke gebruikersomgeving apparaten aan en stelt eenvoudig automatiseringstaken in. Dankzij de stemassistent Siri gebruik je eventueel ook spraakopdrachten.

Tuya

Deze slimme Tuya-lamp van LSC Smart Connect kost bij de lokale prijsvechter enkele euro’s

Buiten Google Home en Apple HomeKit bestaan er nog veel meer smarthomeplatformen. Een belangrijke speler is Tuya. Dit is in feite een universeel budgetsmarthomeplatform waarvan veel fabrikanten van goedkope producten een licentie afnemen. Op die manier hoeven deze merken de achterliggende techniek niet zelf te ontwikkelen, zoals de app en cloudomgeving. Tuya-producten liggen bijvoorbeeld bij de bekende winkelketen Action in de schappen. Verder zijn de platformen Samsung SmartThings, Ikea Home Smart, Amazon Alexa en Homey bekende smarthomeplatformen.

Conclusie

Vanwege de wildgroei aan smarthomeplatforms en -standaarden is het een hele uitdaging om alle slimme apparaten aan elkaar te ‘knopen’. Bepaal daarom eerst wat je met een slim huis wilt bereiken. Wil je bijvoorbeeld tegen lage kosten de veiligheid van jouw woning opschroeven? Of wil je meer gebruiksgemak in huis? In het eerste geval liggen producten met ondersteuning voor het Tuya-platform voor de hand, terwijl je in het tweede geval Google Home of Ikea HomeKit kunt overwegen. In de betere webwinkels kun je het aanbod op smarthomeplatform sorteren, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.