PC-Active - Review Samsung 9100 Pro ssd voor de pro

Lees in deze review van de Samsung 9100 Pro ssd waarom hij geschikt is videobewerkers, workstations en consoles als de PlayStation 5 (Pro) of juist niet.

Aad Munsterman en Rob Coenraads

Ssd’s zijn er in allerlei soorten, maten en prijzen te koop, maar wanneer gebruik je nu bepaalde ssd’s of welke heb je waarvoor nodig? Zo brengt marktleider Samsung regelmatig nieuwe ssd’s uit, zoals de Samsung 990 EVO Plus ssd tot 4 TB met PCIe 4.0 en de Samsung T5 EVO 8 TB portable ssd. Nu komt Samsung met de 9100 Pro ssd die uitblinkt in snelheid, maar niet voor iedereen bedoeld is. Volgens Samsung is deze ssd bedoeld voor zowel consumenten als professionele ontwerpers/content creators als je veel gebruikmaakt van door AI gecreëerde content. Ook moet deze ssd heel geschikt zijn voor gamers dankzij de goede prestaties en hoge opslagcapaciteiten van de 9100 PRO en ook als je deze wilt gebruiken voor (hi-res) videobewerking. Lees in deze review of dat ook zo is, waarbij we eerst ingaan op de techniek.

Welke snelheden bij PCIe 4.0 en 5?
Zoals gezegd zijn er veel verschillende soorten ssd's die de traditionele harde schijven in computers vervangen (hebben). Deze snellere ssd's zorgen er bijvoorbeeld voor dat je computer veel sneller opstart en werkt (bijv. bij videobewerking) en dat 'zware' games veel sneller geladen worden. Een ssd zit op het moederbord in een zogeheten PCIe-sleuf; PCIe staat voor Peripheral Component Interconnect express en is een standaard voor het aansluiten van snelle componenten. In de consumentenomgeving zien we dit in de vorm van grafische kaarten via PCI Express-slots en NVMe-ssd's via M.2-slots. PCIe 5.0 is de vijfde generatie PCI Express-standaard en verdubbelt de gegevensoverdrachtssnelheid van PCIe 4.0 bij een gelijk aantal databanen, wat het heel geschikt maakt voor veeleisende toepassingen. Om optimaal te profiteren van de prestaties van PCIe 5.0-ssd's, is het essentieel dat alle systeemcomponenten, zoals processor en geheugen, goed op elkaar zijn afgestemd. Recente computers (kunnen) beschikken over PCIe 4 en er zijn er ook computers die inmiddels over moederborden met PCIe 5.0 beschikken. Helaas ondersteunt nog niet alle hardware in je computer PCIe 5.0, gelukkig doen de Intel Core-processors vanaf de 12e generatie en AMD Ryzen 7000's dat wel.
Nu kun je in theorie met PCIe 5.0 qua snelheid liefst 64 GB/s aan data transporteren, maar dan moet je wel gebruikmaken van alle 16 zogeheten lanes, in het Nederlands banen. Met PCIe 4 haal je in theorie de helft van deze snelheid. Ik schrijf ook bewust in theorie, want veel ssd's werken maar met een beperkt aantal lanes. Zo werkt de door ons geteste Samsung 990 Evo Plus met zowel PCIe 4.0 x4 als PCIe 5.0 x2, waarbij achter de x het aantal lanes staat. Bij PCIe 4.0 met 32 GB/s worden 4 lanes dus gebruikt met als resultaat 32 GB/s maal 4/16 is 8 GB/s, terwijl je door de hogere 64 GB/s dezelfde snelheid krijgt bij PCIe 5.0 x2 want maar 2 lanes.

Samsung 9100 Pro
De Samsung 9100 Pro levert echter hogere snelheden, want deze ssd beschikt over PCIe 5.0 x4 oftewel 64 GB/s maal 4/16 is 16 GB/s. En dit is dan wel weer in theorie, want in de praktijk wordt deze snelheid niet gehaald. Wel geeft Samsung aan dat bij sequentieel lezen 14,8 GB/s en bij schrijven 13,4 GB/s kan worden gehaald. De 9100 Pro is een zogeheten 80mm M.2 PCIe 5x4 ssd, beschikbaar in capaciteiten van 1 TB, 2 TB en 4 TB en kan worden geleverd met of zonder koellichaam (heatsink). Een 8TB-variant wordt verwacht in het derde kwartaal van 2025. De 9100 Pro is compatibel met oudere PCIe-versies als je deze ssd wilt plaatsen in een apparaat die daarover beschikt. Logischerwijs zullen de prestaties daarbij lager uitvallen.
De 9100 Pro maakt gebruik van de geavanceerde achtste generatie V-NAND-technologie en de krachtige Presto-controller. In combinatie met een 4baans PCIe 5.0-interface levert deze ssd dus sequentiële transfersnelheden tot 14.800 MB/s (lezen) en 13.400 MB/s (schrijven). Dit is twee keer sneller dan zijn voorganger, de 990 Pro die we eerder hebben getest. De random lees- en schrijfsnelheden liggen op respectievelijk 2.200K en 2.600K IOPS. Daarnaast verhoogt TurboWrite 2.0-technologie, in combinatie met een dynamische SLC-buffer, de prestaties van lees- en schrijftaken aanzienlijk.
Hogere transfersnelheden resulteren in meer warmte. Dankzij de nieuwe controller en aangepaste firmware wordt de warmteontwikkeling echter effectief beheerst. Toch verbruikt de 9100 Pro meer energie dan de 990 Pro. Voor optimale prestaties is interne koeling essentieel om throttling (het overschakelen naar lagere snelheden) te voorkomen.
De 9100 Pro is verkrijgbaar met een geïntegreerde heatsink voor systemen die hiervoor voldoende ruimte bieden. Houd rekening met de afmetingen, de breedte (22,15 en 25mm) en hoogte (2,38 en 8,88mm) van de ssd’s verschillen. De MTBF (Mean Time Beween Failure) is 1,5 miljoen uur en de TBW (Total Bytes Written) is respectievelijk 600, 1200 en 2400TB voor de 1, 2 en 4TB modellen. De garantie is 5 jaar of tot de maximale TBW is bereikt

Test en conclusie
Tijdens onze tests met de 4TB 9100 Pro-ssd in een high-end workstation bereikten we indrukwekkende sequentiële transfersnelheden van 14.238 MB/s (lezen) en 13.984 MB/s (schrijven). Ook de random lees- en schrijfsnelheden bleken van een hoog niveau. De 9100 Pro ssd presteert daarmee beter dan de concurrenten!
De praktische meerwaarde van deze ssd komt vooral naar voren bij data-intensieve taken, zoals AI-modellering en high-res videobewerking, waarbij grote hoeveelheden gegevens worden verwerkt. Voor standaard kantoortoepassingen biedt een PCIe 4.0 SSD echter vaak al voldoende prestaties. Dat geldt ook bijvoorbeeld voor de PlayStation 5 (Pro) die over PCIe 4 beschikt. Een belangrijk aandachtspunt is de warmteontwikkeling bij intensief gebruik, waarvoor adequate koeling essentieel is om prestaties te behouden.

PCA sterren 4 5 342