Een tv kopen, een verzekering afsluiten of een hotelkamer boeken, ruim zes op de tien Nederlanders raadplegen daarvoor een vergelijkingssite. Maar geven die sites eigenlijk wel alle informatie die je nodig hebt om de beste deal te krijgen?
Martijn Vet
In theorie klinkt het ideaal: één site waarop je precies kunt zien welk product of welke dienst het best bij je past en waar je deze het goedkoopst kunt kopen. Dat verklaart het succes van sites als kieskeurig.nl, beslist.nl, vergelijk.nl, bellen.com, gaslicht.com en independer.nl, om maar een paar van de bekendste te noemen.
Dat het in de praktijk vaak net iets minder overzichtelijk werkt, weet iedereen die wel eens zo'n vergelijkingssite heeft gebruikt. Zo gebeurt het regelmatig dat bepaalde producten ontbreken. Ook een bekend voorbeeld: verschillende prijsvergelijkers geven een andere prijs voor dezelfde smartphone bij dezelfde (web)winkel. En dan hebben we het nog niet over de reviews bij de producten, waarvan je je regelmatig afvraagt hoe betrouwbaar die zijn.
Over de manier waarop ze geld verdienen, zijn de meeste prijsvergelijkers tegenwoordig wel duidelijk. Meestal betalen de aangesloten (web)winkels een bedrag per doorgestuurde klik of per verkoop. De Consumentenbond en de Autoriteit Consument & Markt onderzoeken regelmatig de verschillende vergelijkingssites en verzamelen klachten van consumenten. Hoe compleet is het beeld dat dit soort sites van het aanbod geven? En hoe erg is het als dat beeld niet compleet is?
|
||
|
|
|
|
|
"Vergelijkingssites geven nooit een compleet beeld van het aanbod. Dat is niet te doen, omdat ze afhankelijk zijn van wat de (web)winkels ze aanleveren. En die geven nooit alle producten op. Ten eerste omdat ze voor duurdere producten meer geld moeten betalen voor doorkliks, waardoor ze meer geneigd zijn om goedkopere producten aan te leveren. Daarnaast geven ze exclusieve producten, dus producten die alleen bij hen te koop zijn, niet door, omdat het geen zin heeft om die te vergelijken. Dit kinkt logisch en lijkt wellicht een klein deel van de markt, maar bij bijvoorbeeld laptops en witgoed is dit een vrij fors aandeel. Door minimale verschillen en unieke serienummers bieden veel winkels exclusieve modellen aan die alleen bij hen te koop zijn en die vergelijken vrijwel onmogelijk maken. Bij laptops zien we dat modellen die wel breed verkrijgbaar zijn, vaak overal ongeveer even duur zijn. |
"Consumenten kunnen problemen met sites melden bij ons eigen loket Consuwijzer, maar we kijken ook breder naar signalen van consumenten. Als klanten klachten bij ons melden over iets specifieks, kan dat aanleiding voor ons zijn om er in te duiken. Bedrijven die producten en diensten aanbieden, en dus ook vergelijkingssites, moeten zich houden aan de Leidraad bescherming van de online consument, die we onlangs hebben gepubliceerd. Daarin staan richtlijnen over hoe je transparant kunt zijn, hoe je voorkomt dat consumenten te veel onder druk worden gezet als ze beslissen, hoe je voorkomt dat ze verkeerde informatie krijgen, enzovoort. Mensen moeten weten wie er achter je site zitten en je mag geen informatie achterhouden die een consument zou moeten hebben om een beslissing te nemen. |
|
|
|
|
|
Uit onderzoek uit 2018 van de Consumentenbond bleek dat het gemiddeld zo'n 7 procent scheelde tussen de duurste en de goedkoopste winkel. Bij een laptop van € 500,- gaat het dus om ongeveer € 35,-. Als consument zie je zeker niet altijd de laagste prijs. Zo zie je cashbackacties niet terug in de vergelijkers. Daarvoor kun je beter bij de winkel zelf kijken. Je kunt dus niet spreken over betrouwbaarheid, maar eerder over volledigheid. Ik kan niet zeggen of de volledigheid de laatste jaren verbeterd of verslechterd is, want daar hebben we geen onderzoek naar gedaan. De sites zijn wel redelijk transparant over hun verdienmodel. Bijna allemaal vertellen ze wel dat ze geld krijgen voor de doorkliks. Als consument kun je het beste verschillende vergelijkers bezoeken (minimaal twee) en nog even aanvullend googelen. Dan heb je wel een vrij aardig beeld." |
Vanaf nu gaan we daarop handhaven. Dat betekent dat we bedrijven aanspreken en in het uiterste geval een boete of een dwangsom opleggen. De leidraad is dus niet vrijblijvend. Sommige vergelijkingssites geven zelf aan dat ze niet het hele aanbod aan producten of diensten laten zien. Het kan zijn dat een bepaalde aanbieder bij hen geen contract heeft. Die kan dan natuurlijk nooit als beste optie naar voren komen, maar daar moeten de sites dan wel duidelijk over zijn. Dat geldt ook voor andere zaken rond het aanbod. Veel mensen kennen van hotelsites wel de melding wel dat op dit moment bijvoorbeeld vijf mensen naar een kamer aan het kijken zijn. Dat kan misleidend zijn, omdat die vijf mensen misschien wel een heel andere periode willen boeken dan jij. Ondertussen wekt het de suggestie dat je heel snel moet beslissen. Vergeet niet dat sites met producten en vergelijkingssites ook dit soort technieken gebruiken. Ze creëren regelmatig schaarste, bijvoorbeeld met een aanbieding: de laatste drie producten, 100 mensen kijken hier nu naar... Ook wij adviseren consumenten om altijd op verschillende vergelijkingssites te gaan kijken. Het is niet verstandig om op de eerste de beste site af te gaan. Kijk of er een zekere consistentie zit in het aanbod en baseer daar je beslissing op." |
|
