De melkveehouderij is al lang een hightechindustrie. Het Nederlandse bedrijf Hokofarm ontwikkelt technologie om melkveehouderijen te ondersteunen. Daardoor kunnen ze efficiënter en duurzamer melk produceren.
Koen Vervloesem
 |
|
De melkveehouderij is een volwaardige hightechindustrie, vol automatisering en mobiele apps |
De productie van melk door koeien hangt af van allerlei factoren. Eten ze voldoende voer? Eten ze de juiste combinatie van voer? Zijn ze gezond? In de melkveehouderij is er dan ook al sinds jaar en dag interesse in systemen om op basis van deze informatie de melkveeproductie te optimaliseren. Een van de bedrijven die daarin actief is, is het Nederlandse Hokofarm Group (https://hokofarmgroup.com). We spraken met Ard van Straten, die als R&D-manager binnen het bedrijf verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van nieuwe producten.
 |
|
| Het RIC-systeem identificeert de koe aan de hand van de RFID-chip in het oormerk en doet dan de voederbak open |
DIEREN IDENTIFICEREN
In een slim melkveebedrijf begint alles bij het identificeren van de dieren en daar begint ook de geschiedenis van Hokofarm Group. “Aanvankelijk waren we actief in technologie om dieren te identificeren: eerst melkvee, daarna varkens”,zegt Van Straten. “Daaraan koppelden we dan een voersysteem: dat herkende specifieke dieren en kon dan op maat voer afgeven.”
In 1992 bracht Hokofarm Group het RIC-systeem op de markt (Roughage Intake Control). Het meet de voeren wateropname uit de voederbakken van de dieren en observeert hun eetgedrag. In de jaren daarna is het meermaals doorontwikkeld en onlangs presenteerde het bedrijf de nieuwste versie van het product: RIC2DISCOVER. Van Straten legt uit hoe zo’n systeem werkt: “Voerrobots vullen diverse bakken met verschillende soorten voer en wegen hoeveel voer erin zit. Wanneer een koe een van de voederbakken nadert, identificeert het systeem het dier aan de hand van de RFID-chip die in het oormerk van de koe is aangebracht. Als het dier volgens het systeem toestemming heeft om dat specifieke voer te eten, gaat de bak open. Het is zo ingericht dat andere dieren er dan niet bij kunnen komen.”
 |
| Het RIC-systeem registreert de individuele voeropname van alle koeien |
BELANGRIJKE INFORMATIE VOOR ONDERZOEK
RIC2DISCOVER weegt ook continu het voer in de bak en na de identificatie van het dier begint het systeem dan ook diens voeropname te registreren. Het registreert ook de tijd die het dier nodig heeft om het voer tot zich te nemen.Als je dieren kunt identificeren en hun voeropname kunt meten, is er nog veel meer mogelijk, zegt Van Straten. “Na de ontwikkeling in de beginjaren heeft Hokofarm Group al vrij snel een systeem voor food efficiency ontwikkeld: je meet de totale voeropname en de opname van krachtvoer en ruwvoer, en kijkt dan hoeveel melk het dier produceert. Elk dier heeft een eigen voerefficiëntie.”De RIC-systemen zijn niet alleen economisch voor melkveehouderijen interessant, zegt Van Straten: een belangrijk deel van de klanten zijn fokkerij-organisaties, veevoederbedrijven, onderzoeksinstituten en universiteiten: “De informatie die de systemen opleveren, is nuttig om onderzoek te kunnen doen naar de verbetering van genetica van koeien, om beter voer te ontwikkelen dat leidt tot efficiëntere dieren, meer melkproductie of gezondere koeien enzovoort.”
AUTOMATISERING IN DE MELKSTAL
Hokofarm houdt zich ook bezig met automatisering in de melkstal. De melkrobot is hier een van de meest sprekende voorbeelden van, maar ook aan meer conventionele melkmachines zijn vele sensoren toegevoegd. Deze registreren niet alleen de gegevens van de koe, maar ook parameters in de melk en zelfs de kwaliteit van het werk van de melker.
 |
| Elke melkplaats heeft een informatiebord |
Enkele voorbeelden: met de melkmeter kun je de melkgifte vastleggen, stappentellers registreren hoeveel individuele koeien bewegen en het systeem herkent aan de afgiftesnelheid van de melk hoe goed de melker het dier behandelt. “De strenge privacyregels die voor mensen gelden, zijn er niet voor dieren”, zegt Van Straten. “Daardoor kunnen we koeien op allerlei manieren volgen en heel wat nuttige informatie registreren en beschikbaar maken voor de veehouder.”
 |
||
| De melker ziet alle gegevens van een melkcarrousel, inclusief een camerabeeld van de wachtruimte voor de dieren | ||
ERP-SYSTEEM
Om al deze informatie te verwerken, heeft Hokofarm Group een managementsysteem ontwikkeld dat eigenlijk nog het best te vergelijken is met een ERP-systeem voor melkveebedrijven. Het systeem krijgt alle gegevens over de voer- en wateropname, de eettijd, de melkproductie, de activiteitsgraad enzovoort binnen van de procescomputers via een CAN-netwerk.
De melkveehouder krijgt dan toegang tot alle geregistreerde gegevens via zijn computer of mobiel apparaat. “Een koe die veel loopt op een dag, is waarschijnlijk tochtig. Bij verlaagde activiteit daarentegen is ze misschien ziek of kreupel. Is de melkafgifte niet optimaal, dan behandelt de melker het dier niet optimaal. In ons systeem zie je dat onmiddellijk. De melkveehouder heeft dus voor elk dier alle relevante informatie over de gezondheid en productie bij de hand.” Het systeem kan ook waarschuwingen uitsturen als er plots parameters afwijken.
DUURZAME MELKVEEHOUDERIJ
De laatste jaren is er onder invloed van regelgeving ook meer en meer vraag naar het verduurzamen van de melkproductie. Er wordt immers door de koeien heel wat methaan en stikstof geproduceerd. “De bepalende factor waar nu onderzoek naar wordt gedaan, is methaan. De uitstoot van methaan door koeien kan afhangen van het ras, maar je kunt het ook verlagen door de keuze van de juiste voeding”, legt Van Straten uit. “Stikstof kun je dan weer reduceren door voer met minder eiwitten te geven.”
Maar ook efficiëntie hangt samen met duurzaamheid, beklemtoont Van Straten: “Hoe efficiënter het dier is, hoe beter voor het milieu. Dat geldt zowel voor vleesvee als voor melkvee. Hoe minder voer het dier opneemt voor dezelfde vlees- of melkproductie, hoe minder uitstoot. Voor de wateropname geldt hetzelfde: hoe minder water je nodig hebt, hoe duurzamer.”
 |
| Een melkcarrousel met 80 plaatsen |
KWALITEIT VAN DE INSTALLATIE
Hokofarm Group heeft zich tot nu toe vooral gefocust op het registreren en analyseren van gegevens over de dieren, maar nu wil het bedrijf dezelfde aanpak ook toepassen op de installatie zelf, legt Van Straten uit: “Nu worden we soms door een klant gebeld omdat er een afwijking is bij onze installatie. In de toekomst willen we onze installatie bij de klant continu op afstand monitoren. We krijgen dan zelf al een melding als er iets mis is, nog voordat de klant het doorheeft, en kunnen ingrijpen voordat de impact groter is.”Op die manier kan Hokofarm Group een hoge uptime garanderen. “Melkveebedrijven waren vroeger kleine bedrijven. Bij een storing wachtte de boer wel even tot die hersteld was. Maar nu gaat het om grote melkveebedrijven met een veel hoger aantal uren per dag dat er wordt gemolken. Bij een storing is er nu veel meer verlies, waardoor de uptime een kritische parameter is geworden”, legt Van Straten uit.
DATA IN DE CLOUD
Een verdere ontwikkeling is dat je ook alle data over de dieren in de cloud steekt, zegt Van Straten: “Je kunt melkveebedrijven die vergelijkbare parameters hebben dan met elkaar vergelijken. En dan kun je interessante informatie geven aan de klant: heeft hij meer kreupele dieren dan gemiddeld of gebruikt hij meer krachtvoer? Ook met die informatie kan een melkveehouder zijn productie verbeteren.”
