Haptics of Cooking voor koken met visuele beperking

Dit jaar heeft Boey Wang (recent afgestudeerd aan Design Academy Eindhoven) de James Dyson Award gewonnen met zijn uitvinding Haptics of Cooking. In Nederland zijn ongeveer 300.000 mensen blind of slechtziend. Daarvan zijn naar schatting 222.000 mensen slechtziend en circa 76.000 mensen blind. Koken met een visuele beperking is geen gemakkelijke opgave. Haptics of cooking is een serie van keukenspullen, speciaal ontworpen door de ervaring van aanraking zodat mensen die niet kunnen zien toch veilig kunnen koken.
Frituren en bakken kunnen brandwonden veroorzaken, het afmeten van vloeistof kan lastig en rommelig gaan en het snijden van voedsel kan gevaarlijk zijn door een te lang mes. Haptics of cooking is een serie van keukenspullen, speciaal ontworpen door de ervaring van aanraking. Student Boey Wang van Design Academy Eindhoven hoopt hiermee het proces van koken gemakkelijker te maken voor blinden. Zijn missie: de angst van niet-zien en niet-weten de wereld uit te helpen in misschien wel de gevaarlijkste ruimte in huis: de keuken.

De opdracht: James Dyson Award
De opdracht is simpel: ontwerp iets wat een probleem oplost. De serie blinde keukengereedschappen zijn ontworpen door de ervaring van aanraking. Niet-zieners hebben scherpere zintuigen en zijn veel meer afgestemd op de omgeving dan degenen die wel kunnen zien. Door na te denken over de afhankelijkheid van het zicht ging Boey aan de slag om op een inventieve wijze de onafhankelijkheid van blinden in de keuken te verbeteren vanuit een sensationeel nieuwe vorm van functionaliteit en esthetiek door middel van zintuigelijke waarneming. De serie bestaat uit een maatbeker, houten snijplank, roestvrijstalen mes en pannendeksel.

Hoe werkt het?
Blinden of slechtzienden hebben scherpere zintuigen en zijn ze veel meer afgestemd op de omgeving dan degenen die wel zien. Door vanuit deze zintuigelijke waarneming het keukengerei te herontwerpen is er op een innovatieve wijze een oplossing gevonden voor het koken zonder zicht. Haptics of cooking richt zich op de drie hoofdonderdelen van het kookproces: snijden, meten en koken.

Meten: maatbeker
Weten hoeveel water er in de beker zit lijkt eenvoudig als we ernaar kijken. Maar mensen die niet kunnen zien, meten de vloeistof door hun vingers in de beker te steken. Deze maatbeker, geïnspireerd door de directe verbinding met vloeistof, is voorzien van gaten. Hierdoor kan de gebruiker voelen wanneer de vloeistof een bepaald niveau (bijv. 100ml) bereikt door het met de vingertoppen te blokkeren. Het is een efficiënte manier om morsen te voorkomen.

Snijden: houten snijplank
Het is een uitdaging om voedsel op de snijplank te houden als je het niet kunt zien. Deze houten snijplank is ontworpen met de gedachte om alles wat gesneden is op de plank te houden. Het vlakke oppervlak in het midden is het snijgebied. Daaromheen is een brede groef, waarin het gesneden voedsel valt. Een opening aan de onderkant vormt een handige plek om het mes weg te werken om snijwonden te voorkomen.

Snijden: roestvrijstalen mes
Eten snijden zonder te zien klinkt gevaarlijk. Maar eigenlijk is het veilig als je een handig mes met een scherp lemmet hebt. Vanwege de noodzaak om het voedsel dicht bij de vinger te houden, geven slechtzienden de voorkeur aan een klein mes en een vinger op de bovenkant voor meer controle. Het roestvrijstalen mes is daarom kort en compact, met een lengte van slechts 18 cm. Het is gemakkelijk vast te houden, goed uitgebalanceerd in gewicht en stelt de gebruiker in staat om het voedsel met controle te snijden.

Koken: pannendeksel
Gewond raken door hitte is een van de engste dingen in de keuken. Het glazen of metalen pannendeksel is gevaarlijk voor niet-visuele mensen. Het universele houten pannendeksel, gemaakt van saunahout, zorgt voor een veilige aanraking, verwarmt langzaam en blijft comfortabel om aan te raken. De vorm is hol en maakt het daardoor ook mogelijk om er voedsel op te plaatsen.

Het keukengereedschap is beschikbaar in onderstaande afmetingen:
Snijplank: 42 cm x 42 cm
Mes: 18 cm x 4 cm x 1.5 cm
Hoge maatbeker: 5.4 cm x 5.4 cm x 12 cm
Lage maatbeker: 6.5 cm x 6.5 cm x 9.6 cm
Pannendeksel: 24 cm x 24 cm x 3.5 cm