Toon van Daele

De game-industrie is wereldwijd een miljardenbusiness. Er zijn de games zelf, er zijn de digitale distributieservices er is natuurlijk de hardware, van smartphones over geavanceerde spelconsoles tot uiterst krachtige pc’s met peperdure videokaarten. Pakweg veertig jaar geleden was gamen nog een geheel andere ervaring. Aanvankelijk kon je enkel gamen op grote arcadekasten en pas in de decennia erna kwamen spelconsoles uit en kon je ook op personal computers gamen. Met dit artikel laten we je deze ervaringen herbeleven. We stellen je eerst enkele leuke online initiatieven voor en vertellen je vervolgens welke retroconsoles en -handhelds zoal beschikbaar zijn.

Wel 30.000 oude softwareversies, maar helaas wel een beperkt game-aanbod

Oude versies
Ben je op zoek naar oudere softwareversies, dan kun je terecht op www.oldversion.com. De site claimt zo’n 30.000 verschillende versies van in totaal circa 2.000 programma’s. Er is uiteenlopende software beschikbaar voor zowel Android, Mac, Linux als Windows. Ben je specifiek op zoek naar games, dan is er nog de rubriek Games, maar helaas is dit aanbod beperkt. Bij elk spel wordt het beoogde besturingssysteem vermeld, maar niet alle gedownloade games zullen zomaar willen draaien en zul je dus een of andere compatibiliteitstechniek of emulator moeten aanspreken.

Internetarchief (streaming)
De website The Internet Archive (https://archive.org) is een non-profit online bibliotheek met miljoenen gratis boeken, films, websites, muziek en ook software. Wanneer je deze laatste categorie opent, duiken al meteen rubrieken op die op retrogames wijzen. We bekijken hier een paar collecties die je meestal rechtstreeks vanuit je browser kunt spelen: MS-DOS Games (https://archive.org/details/softwarelibrary_msdos_games) en Internet Arcade. De eerste bevat enkele duizenden uiteenlopende games voor MS-DOS, terwijl de tweede vooral arcade-videogames van 1970 tot 1990 bevat.

Speed Up 2: racen met je browser

Je kunt de games op verschillende manieren sorteren en er zijn diverse filters beschikbaar. Zo kun je bijvoorbeeld alleen de games van een bepaald uitgavejaar bekijken of die in een specifieke taal.Na je gameselectie krijg je een schermafdruk te zien en hoef je maar op Click to Begin te drukken, waarna het spel begint. In beide gevallen wordt hiervoor een ingebouwde emulator ingezet, EM-DOSBOX (voor MS-DOS Games) of JSMAME (voor Internet Arcade). Deze emulators zijn helaas niet perfect en het valt altijd een beetje af te wachten of de geselecteerde game het feilloos doet. Je kunt het geluid in- of uitschakelen en een schermvullend beeld oproepen.
Voor Mac-gebruikers van het eerste uur vermelden we graag nog de online Macintosh-emulator (https://archive.org/details/softwarelibrary_mac), met een bescheiden collectie van software en games uit de late jaren ’80.

Internetarchief (download)
Terwijl je de meeste MS-DOS Games in The Internet Archive via je browser kunt streamen, gaat het bij de rubriek Classic PC Games doorgaans om applicaties die je moet downloaden. Let wel, bij heel wat games gaat het om een demo, maar dit wordt dan ook zo aangegeven in de titel. Soms gaat het om een exe-bestand maar vaak download je de software in de vorm van een zip-bestand dat je eerst nog moet uitpakken en vervolgens installeren. Houd er rekening mee dat dit vaak niet zomaar zal lukken op een modern (besturings)systeem en dat je opnieuw je toevlucht zult moeten zoeken tot ingrepen als virtualisatie of emulatie.

	Pac-Man
	Space-Invaders

My Abandonware
Een niet te versmaden bron van retrogames is www.myabandonware.com. Deze site bevat zo’n 20.000 games van 1978 tot 2010. Ook hier kun je snel inzoomen op diverse criteria, zoals naam, jaartal, genre en platform. Bij die laatste vind je, naast meer generieke besturingssystemen als DOS (circa 6.600 games), Windows 3.X (770), Windows (5.300), Linux (75) en Mac (1.100), meer specifieke platformen terug als Atari (diverse modellen) en Commodore. Ook hier weer valt af te wachten of je de games zonder meer aan de praat krijgt en of je je toevlucht tot bepaalde ingrepen of extra tools moet nemen.
Handig is wel dat je bij de meeste games niet alleen schermafdrukken maar tevens commentaar en review krijgt, vaak met nuttige tips om de games aan de praat te krijgen. Bij games uit de DOS-rubriek lukt dat doorgaans met een emulator als DOSBox, maar bij Windows-games kan dat wat lastiger zijn. Eén voorbeeld slechts: bij 2002 Fifa World Cup verneem je dat de game het wel nog doet onder een (gevirtualiseerde) Windows XP, of onder recentere Windows-edities met behulp van nGlide (www.zeus-software.com/downloads/nglide), inclusief een specifieke patch. Inderdaad, het vergt soms enige moeite om je favoriete game tot leven te wekken.

Flash-games
Je kent vast nog Adobe Flash, een technologie voor animaties en allerlei webapplicaties zoals videospellen. Helaas is het al enkele jaren over en uit met Flash en dus in principe ook met de talrijke Flash-games. Dat is gelukkig buiten sites gerekend als het al vermelde Internet Archive (https://archive.org/details/softwarelibrary_flash_games; circa 2.200 games) en Flashpoint (https://bluemaxima.org/flashpoint). 
Bij Internet Archive start je zo’n game met Click to Begin en via een klik met de rechtermuisknop komen vaak nog extra opties beschikbaar. De site maakt hiervoor gebruik van de ingebouwde Flash-emulator Ruffle. 

Met een paar muisklikken speel je een Flash-game uit een indrukwekkende collectie

Bij Flashpoint kun je een archief met Flash-games downloden. Tenzij je een download van circa 766 GB voor de Ultimate-editie, met vele duizenden flash-games, best behapbaar vindt, download je beter de Infinity-editie (715 MB), waarbij alleen een game wordt gedownload zodra je op de Speel-knop drukt. Een lichtvoetiger alternatief is het Flash Game Archive (www.flashgamearchive.com). Download dit archief, start het uitgepakte exe-bestand op en kies een van de circa 4.000 beschikbare Flash-games. Daarna druk je op Download-knop en haal je zo het bijbehorende swf-bestand op (ShockWave Flash). Je hebt nu alleen nog een standalone Flash-player nodig, zoals Ruffle (https://ruffle.rs/#downloads) of recentste player van Adobe; deze kun je nog downloaden via onder meer https://webadventures.games/archive/step-1.html. Start de player op, verwijs naar het gewenste swf-bestand en gamen maar! Eventueel doe je dit uit veiligheidsoverwegingen vanuit een virtuele machine.

Distributieservices
Oude games opsporen, downloaden en lokaal aan de praat krijgen, kost vaak tijd en moeite. Een handig alternatief is dan een digitale distributieservice voor videogames. De bekendste is Steam, beschikbaar voor diverse platformen, zowel desktop als mobiel (https://store.steampowered.com).
Installeer de app, start deze op en meld je aan met je Steam-account. Vanuit de app kun je nu de gewenste games downloaden – er is een beperkte sectie voor gratis spellen en er zijn (ook oude) Windows- en Linux-games.
Een andere populaire service is GOG.com en als je weet dat dit acroniem staat voor Good Old Games, dan weet je meteen dat je hier terechtkunt voor een hele reeks retrogames (zo’n 6.500), zowel voor Windows, macOS als Linux. Sommige games komen trouwens met ingebouwde DOSBox-emulatie. De games zijn helaas niet gratis maar de prijzen zijn best redelijk.

Steam is een populair en fraai platform alias distributieservice voor gamers

Hardware
Je kunt je natuurlijk ook gewoon een heuse retroconsole of -handheld aanschaffen. Zulke apparaten zijn al een tijd aan een flinke opmars bezig. Er is keuze te over en dat maakt het ook lastiger de ‘beste’ console of handheld te vinden. Voor je tot een aankoop overgaat, ga je eerst enkele zaken na. Verkies je een console die je op een tv of monitor aansluit of een compacte handheld? Worden (een of twee) controllers meegeleverd? Kun je simultaan (co-op) gamen met meerdere spelers? Welke videogames worden standaard meegeleverd en verkies je 2D- of 3D-games? Welke games (consoles) worden ondersteund en kun je eventueel eigen rom’s uploaden? Welk bedrag ben je bereid te spenderen (vergeet niet dat van veel oude games intussen ook versies bestaan voor smartphones – zie ook www.techradar.com/news/best-phone-for-gaming).

Retroconsoles en -handhelds
De keuze van de ‘beste’ retroconsole of -handheld is dus een persoonlijke zaak, maar we willen je toch een handvol toestellen voorstellen die elk om verschillende redenen interessant kunnen zijn. 

	Sega Mega Drive Mini (Genesis Mini)

SEGA Mega Drive Mini
(Genesis Mini)
(inclusief 2 controllers; circa 300 euro).
De iconische SEGA-console voor 16-bit gaming is terug, zij het in een geminiaturiseerde versie. De console komt met een 40-tal ‘all-time 2D-classics’, overwegend uit de beginjaren ’90. Bekende titels zijn onder meer Sonic The Hedgehog, Gunstar Heroes en Streets of Rage 2.

 

	Nintendo SNES Classic Mini

 

Nintendo NES Classic Mini /
SNES Classic Mini
( circa 170 euro / 200 euro).
Nintendo heeft met de NES Classic Mini een eerste succesvolle miniatuurconsole uitgebracht met 30 voorgeïnstalleerde NES-games uit de jaren ’80, waaronder Super Mario Bros, PAC-MAN, en Donkey Kong. Het toestel wordt standaard met één controller geleverd. De SNES Classic Mini is de 16-bit ‘opvolger’ en bevat 21 games uit de jaren ’90. Dankzij de twee meegeleverde controllers kun je meteen populaire games spelen als Street Fighter II en Super Mario Kart.

Playstation Classic
inclusief 2 controllers; circa 60 euro).
Zijn 3D-games je ding, dan kun je deze console overwegen (die her en der ook nieuw nog te verkrijgen is). Ook hier gaat het om een miniatuurversie van de originele console. Er zijn 20 klassieke games uit de jaren ’90 voorgeïnstalleerd, waaronder Final Fantasy VII en Grand Theft Auto.

Evercade VS Home
(circa 110 euro).
Anders dan bij de meeste andere retroconsoles werkt de Evercade met afzonderlijk aan te schaffen gamecartridges. Elke cartridge bevat tussen de 6 en 20 games en kost circa 20 euro. De VS-editie kan twee cartridges tegelijk laden en bevat 2 controllers. Het toestel ondersteunt full HD en beschikt over wifi, wat handig is voor updates.

	Ayn Odin (Pro)

AYN Odin
(vanaf circa 200 euro).
Een retrohandheld op Android, met een scherm van 6 inch, in diverse edities (Lite, Base en Pro), en onlangs uitgebracht op Indiegogo. Het apparaat ondersteunt verschillende emulators wat maakt dat je een heel scala aan games kunt spelen, waaronder die van (de lastig te emuleren) Nintendo Gamecube, PS2 en Dreamcast. Het apparaat is hopelijk vlot beschikbaar tegen de tijd dat je dit leest.