Toon van Daele

Je hebt de laatste maanden ongetwijfeld al vaker over ChatGPT gehoord, want het is de snelst groeiende applicatie ooit. Op nauwelijks twee maanden trok ChatGPT maar liefst 100 miljoen gebruikers aan – iets waar Twitter en Facebook bijvoorbeeld bijna vijf jaar voor nodig hadden. ChatGPT is dus uiterst populair. Maar wat is het eigenlijk?

What’s in a name?
De naam ‘ChatGPT’ klinkt niet erg aantrekkelijk maar is wel veelzeggend. De tool heeft immers veel met ‘chatten’ te maken, maar wel anders dan bij Messenger of WhatsApp. Terwijl je namelijk in een typische chatbot met mensen converseert, doe je dit in ChatGPT met… het computerprogramma zelf.

Je doet dit door vragen of opdrachten in te tikken, de zogeheten ‘prompts’, waarop de chatbot dan met tekst reageert. Dit is niet zomaar tekst die uit een statische database wordt opgevist, maar die de bot zelf genereert (vandaar de letter G, voor ‘Generative’). Meer zelfs, de bot kan tekstbronnen ook makkelijk omzetten naar een verkorte versie of deze in een andere stijl gieten, mede op basis van instructies in je prompt (vandaar ook de letter T, voor ‘Transformer’).

Natuurlijk kan deze bot dit allemaal niet zomaar. De makers, het Amerikaanse bedrijf OpenAI, hebben de bot namelijk vooraf een ontstellende hoeveelheid informatie doorgegeven. Deze zogeheten ‘corpus’ is samengesteld uit boeken, webpagina’s en andere documenten, met in totaal wel zo’n 50 terabyte aan tekstgegevens (vandaar de letter P, voor ‘Pre-trained’). Verder kan ChatGPT ook gebruik maken van de feedback die medewerkers en gebruikers aan de bot kunnen doorspelen.

Chatbot Vrij vertaald een conversatierobot oftewel een computer- programma dat ontworpen is te praten/ converseren met mensen.
	ChatGPT: ‘chatten’ met een AI-bot (afbeelding gemaakt door DALL∙E2)

Artificiële intelligentie 
Om iets aan te kunnen met al deze informatie, moet de bot uiteraard over enige ‘intelligentie’ beschikken en daar zijn dan weer slimme code en algoritmes voor nodig. Alles bij elkaar noemen we dit een ‘taalmodel’ en bij OpenAI is dit het ‘GPT-3 model’. Overigens gaat ChatGPT reeds dit jaar het GPT-4 model gebruiken, dat nog veel krachtiger zou zijn. Het bedrijf heeft dit taalmodel niet vrijgegeven maar laat andere aanbieders wel toe er gebruik van te maken via een zogeheten API (‘application programming interface’).

Precies omdat ChatGPT antwoorden kan genereren waarbij je menselijke intelligentie zou vermoeden, noemt men dit een typische AI-bot (Artificiële Intelligentie). Een ‘bot’ is een afkorting van ‘robot’ en is hier weinig anders dan een computerprogramma dat een proces kan automatiseren, in dit geval: het formuleren van antwoorden.

Het concept van AI is zeker niet nieuw en wordt in tal van andere domeinen gebruikt, onder meer in zelfrijdende auto’s en bij spraak- en beeldherkenning. Wel is het zo dat ChatGPT als een heuse katalysator optreedt die AI op korte tijd mainstream heeft gemaakt, ongeveer zoals de iPhone voor mobiele telefonie heeft gedaan.

Alternatieven: aangekondigd 
ChatGPT is momenteel de meest populaire en veelbesproken generatieve AI-bot en dat heeft Microsoft er inmiddels toe aangezet een extra 10 miljard USD te investeren in de ontwikkeling van deze bot. Het bedrijf heeft namelijk concrete plannen om ChatGPT te integreren in zoekmachine Bing. Op het moment van dit schrijven (eind februari) moet je je via www.bing.com inschrijven voor een wachtlijst. Het is dus nog even afwachten wat de beoogde integratie gaat opleveren maar in tegenstelling tot de ChatGPT-implementatie bij OpenAI, zou de Bing-versie ook actuele (internet)bronnen kunnen raadplegen en de gebruikte bronnen vermelden. Microsoft is ook van plan ChatGPT in MS Office te integreren om zo manier de productiviteit van de gebruiker verder te verhogen.

Ook Opera (www.opera.com) is trouwens zinnens ChatGPT binnenkort toegankelijk te maken, vanuit een zijbalk in zijn browser.

Het gebruik van actuele internetbronnen en bronvermelding zijn twee eigenschappen die Google inmiddels ook heeft aangekondigd voor zijn eigen generatieve AI-chatbot: Bard. De kans is groot dat deze chatbot eveneens beschikbaar zal zijn tegen de tijd dat je dit leest.

In China dan weer is de toegang tot ChatGPT geblokkeerd, maar hier leggen een paar internetbedrijven de laatste hand aan eigen chatbots, met name e-commercegigant Alibaba en zoekmachine Baidu (chatbot ERNIE).  

Alternatieven: beschikbaar 
Wil je al meteen aan de slag met gratis alternatieven, dan kun je onder meer terecht bij YouChat (https://you.com/chat; gratis registratie vereist). Deze maakt van GPT-3 gebruik, maar kan een handig alternatief voor ChatGPT zijn, bijvoorbeeld wanneer deze laatste lastig toegankelijk blijkt. Handig is nog dat je hier een link naar je chatconversatie kunt opvragen en delen.

Ook Perplexity is al goed bruikbaar (https://perplexity.ai). Deze bot maakt naast OpenAI’s GPT3.5-taalmodel ook gebruik van Microsoft Bing, wat maakt dat de bot ook uit actuele informatie op het internet kan putten. In tegenstelling tot bij ChatGPT krijg je in de antwoorden tevens bronvermeldingen te zien. Klik je op een voetnootverwijzing dan voert de bot je meteen naar de bijbehorende bronsite, of je klikt op View List voor een overzicht van alle gebruikte bronnen. Ook handig: een klik op View Detailed volstaat voor een uitvoeriger antwoord.

Andere media 
Tot slot, er zijn tevens generatieve ai-bots die zich niet op tekst maar op andere media richten. Zo zijn er inmiddels al diverse beeldbots beschikbaar. Deze kwamen al uitvoerig aan bod in het artikel ‘AI creëert plaatjes’ (PC-Active nr. 328).

Ook in andere media wordt de impact van artificiële intelligentie steeds duidelijker, vooral in muziek (bijvoorbeeld bij Harmonai, www.harmonai.org, Aiva, www.aiva.ai en Soundful, https://my.soundful.com) en binnenkort ongetwijfeld ook in video. Immers, naar verluidt is OpenAI al volop bezig met een video-generator, geïnspireerd op beeldbot DALL∙E2.