Speelgoed? Dat 3D-print je gewoon thuis

Maarten Verkoren

Daarmee is meteen ook een eerste tegenwerping opgeworpen, want wie een gemiddeld Nederlands huishouden vergelijkt met pakweg de jaren vijftig, valt meteen op hoeveel prullaria er rondslingeren. In 2020 hebben we serieus stress hoe we ons huis moeten ontspullen. Elke verjaardag weten we niet wat we moeten vragen, omdat we alles al hebben. Kinderen krijgen daarnaast met Sinterklaas en kerst ook nog bergen speelgoed en wat te denken van de ‘cadeautjes made in China’ die winkelketens tijdens spaaracties in oplages van tientallen miljoenen over ons uitstorten. Als je met Koningsdag langs de vrijmarkt slentert, zie je deze dichtgeslibde rommeltjes-aorta aan de oppervlakte. Zitten we dan nog te wachten op een artikel waarin lezers leren om zelf nog meer plastic speeltjes te maken?

Geniet, maar print met mate, gebruik je verstand. De meeste consumentenprinters werken uitstekend met PLA, een kunststof die gemaakt is van natuurlijk materiaal. Ook zijn er steeds meer aanbieders van rollen gerecycled materiaal. Speeltjes 3D-printen die gemaakt zijn van oude autodashboards, is hartstikke duurzaam. Toch? In principe wel, als je maar goed in ogenschouw neemt wat de totale ecologische footprint is van de hele productieketen. Die begint namelijk niet als jij jouw 3D-printer aanzet, maar al bij de uitstoot die komt kijken bij de productie van de 3D-printers en materialen en het transport ervan naar jou toe. Ook moet je mee laten wegen dat jouw lokale stukproductie minder energie-efficiënt is dan massaproductie. Een goed 3D-model, de juiste instellingen, een goede voorbereiding, weinig misprints en alleen die dingen printen die je echt nodig hebt: gebruik 3D-printen in zijn kracht, maak dingen waar de wereld echt op zit te wachten door unieke en slimme dingen te bedenken.

Prusa 3D-printer die een huisje voor bij een treinbaan aan het printen is

Verloopstukjes waarmee duikmaskers kunnen worden omgebouwd tot zuurstofmaskers voor coronapatiënten is zo’n voorbeeld. Geen speelgoed, maar een simpele hack, die met co-creatie en 3D-printers dezelfde dag nog gebruiksklaar is.

Het is leuk dat 3D-printing genoemd wordt in allerlei hyper-innovatieve technische toekomstscenario’s, maar de gewone hobbyist merkt daar weinig van. Die print vooral leuke dingen en soms ook slimme, handige hacks. En het leven draait niet alleen om serieuze, levensreddende toepassingen. Johan Huizinga zei in 1938 al dat de spelende mens van groot belang is voor de samenleving. Spelen is vrijheid, en zonder spel geen cultuur, aldus de filosoof.

Downloaden van speelgoed
Light sabers, piratenzwaarden, Lego, historische kastelen, replica’s van beroemde film- en gamepersonages zoals Wall-E, Darth Vader, Iron Man, Ghostbusters, Transformers, Supermario, Yoda, Pokémon, Harry Potter, alles van Disney en tal van fantasy-figuren. Verder honderden verschillende tanks, voertuigen, schepen, treinen, vliegtuigen, dieren, knikkerbanen die uitgebreid kunnen worden, talloze puzzeltjes, fidget spinners, pistolen, Nerfs, en, het allerleukste, de meest wonderlijke creaties die zelf verzonnen zijn door gebruikers en die dankzij de democratie van het internet, geen kritische massa en schaal nodig hebben om toch afnemers te bereiken.

Deze greep uit het totale aanbod maakt dat je online inmiddels meer speelgoed kunt downloaden dan de gemiddelde speelgoedwinkel in het assortiment heeft. De overgrote meerderheid is gratis en meestal niet geplagieerd, doordat die ontworpen is door mensen die de ontwerpen gratis beschikbaar stellen in de hoop op te vallen.

Is dit geen bedreiging voor de speelgoedindustrie? Dat ligt helemaal aan de fabrikanten zelf. Voor hen liggen de kansen juist voor het oprapen als ze 3D-printing omarmen. Denk aan hybride scenario’s waarin speelgoedfabrikanten consumenten de mogelijkheid geven zelf toevoegingen te 3D-printen voor gekochte producten en speelgoed te downloaden zodat deze niet getransporteerd hoeft te worden en dezelfde dag nog beschikbaar is.

Als sex toys ook onder de noemer speelgoed vallen, gaat er nog een hele wereld aan stoute speeltjes open, maar die laten we nu maar buiten beschouwing.

De Toybox 3D-printer, voor het kleinere werk		Er bestaan instructables om zulke designer speelgoedmodellen te maken

Je eigen draagbare speelgoedfabriek
Speelgoed 3D-printen met kinderen kan heel leuk zijn, maar ik raad ten zeerste aan om dat te doen met een 3D-printer die zo laagdrempelig mogelijk is. Je wilt niet dat de kinderen afhaken omdat alles ingewikkeld of storingsgevoelig is. Werp in dat geval eens een blik op de Toybox, een 3D-printer die speciaal is ontworpen voor 3D-printen met kinderen. Deze compacte machine is bewust ingeperkt qua mogelijkheden vanuit het less-is-more-principe; gebruikers kunnen snel beginnen met het filament dat bij de printer hoort. Wie bang is om in een lock-in-systeem terecht te komen, dat alleen maar bestanden print van de fabrikant alsmede je verplicht om materiaal van datzelfde merk te gebruiken: niets is minder waar. Het apparaat kan gebruikt worden als een gewone 3D-printer, maar dankzij de handige app is hij extra makkelijk als je de kant-en-klare ontwerpen gebruikt. De Toybox kan ook met andere merken filament printen. Het eigen merk is echter gegarandeerd van goede kwaliteit en ook nog redelijk geprijsd. Alles is gericht op gebruiksvriendelijkheid en het is echt heel erg leuk om door de immer groeiende catalogus te bladeren, een product aan te klikken dat je graag zou willen hebben en op printen te drukken.

Wat mij betreft, zeker voor kinderen, is dit 3D-printen zoals het zou moeten zijn: fun, makkelijk, inspirerend, uitdagend, intuïtief, vermakelijk en goed. Hierdoor houden de kinderen meer tijd over om ook daadwerkelijk met hun speelgoed te spelen in plaats van dat ze bezig zijn met troubleshooting.

Hoe werkt het?
Waar vind je de modellen? Hoe zet je de modellen om in speelgoed? De vraag ‘Hoe 3D-print je speelgoed?’ is net zo algemeen als ‘Hoe bouw je een website?’, want er zijn veel verschillende mogelijkheden op het gebied van software, hardware, materialen en instellingen. Het beste antwoord op deze vraag is dan ook: dat is helemaal aan jou, je kunt het zo gek en uitgebreid maken als je wilt. Er zijn gebruikers die geen geduld hebben en even snel een Pokémon-poppetje willen printen om aan een buurjongetje mee te geven. Aan de andere kant van het spectrum heb je hobbyisten die hele treinbaanwerelden scheppen met hun 3D-printer en deze vervolgens uitgebreid nabewerken en schilderen. Deze liefhebbers scheppen hun wereld geenszins in zeven dagen, ze zijn zelfs nooit klaar en zien toch dat het goed is. Het is immers hun hobby. Het leuke van 3D-printen is dat het soelaas biedt voor elk type gebruiker.

In eerdere artikelen in PC-Active raadde ik geregeld Thingiverse aan, met afstand de grootste catalogus aan gratis 3D-modellen. Op het moment van schrijven is de site echter zo bruut traag, dat je zoekopdracht soms wel een minuut blijft hangen om vervolgens met resultaten te komen die in de verste verte niets te maken hebben met wat je zocht. Zonde dat zo’n mooi archief om zeep geholpen lijkt en hopelijk komen ze nog terug. Op zoek naar een alternatief loont het zeker de moeite om een bezoekje te brengen aan het Franse Cults 3D. Toen ze begonnen, hadden ze zo weinig modellen online staan dat ze nauwelijks serieus te nemen waren. Maar inmiddels heeft Cults een mooi aanbod en de site is lekker snel. Niet alles is gratis, maar veel wel. Naast deze bestaan nog vele databases die zeer de moeite waard zijn, zoals bijvoorbeeld Pinshape, 3DShook, GrabCAD, CGTrader, TurboSquid, MyMiniFactory, 3DExport, YouMagine en clara.io. In het lijstje met links bij dit artikel kun je er zelfs nog meer vinden.

Het reeds gigantische aanbod is groter dan wat je in een mensenleven zou kunnen printen. En met een beetje creativiteit ontwikkel je je eigen speelgoed. Zoals Huizinga al zei: wie speelt, ontwikkelt zijn creativiteit.