Wie kent hem nog, die ouderwetse bandrecorder. Maar hoe sluit je die nou aan op je computer? We laten het zien, in woord en beeld.
John Vanderaart
Een enorm gevaarte met spoelen en een complexe bedieningsmechaniek. Een serieuze stereotoren was destijds ontegenzeggelijk voorzien van een bandrecorder; in combinatie met een visuele equalizer. Heel eerlijk: De cassetterecorder was toch het gemankeerde broertje van de bandrecorder?
Workshop
De insteek van deze workshop is eenvoudig: Het digitaliseren van het geluid dat de spoelen van de bandrecorder – nog altijd – voortbrengen. En dan praten we over geluid afkomstig uit zomaar de 50’er jaren. Hoezo geschiedenis? We hebben het over analoge geluidsdragers waarvan de kwaliteit gaandeweg achteruitgaat, dus wellichts is het de allerhoogste tijd om het onderstaande in de praktijk te brengen. Daarom technisch en visueel aan de slag!
Eerst even technisch
Kijken we naar de audioapparatuur van de jaren 70/80, dan zijn de belangrijkste aansluitingen (1) de 5-polige DIN (= Deutsches Institut für Normung) en (2) de 6,5 millimeter Audio Jack (= die grote koptelefoonplug). Met zo nu en dan ook (3) Tulp-aansluitingen (= zwart/rood of wit/rood). In alle gevallen kunnen je de aansluitingen gebruiken om een stereosignaal (= links en rechts apart geluid) fysiek op te pakken. Kijken we naar de hedendaagse computer, dan zien we dergelijke aansluitingen niet meer terug. De aansluitingen die we (al dan niet via usb) hebben, zijn in 3,5 millimeter mini-Jack uitgevoerd, met als gemene deler de kleuren groen (= Line Out) , blauw (= Line In) en roze (= Mic In).
Bij dat laatste dient een kanttekening te worden geplaatst, want de blauwe aansluiting – die met de Line In – zien we steeds vaker verdwijnen. Alleen groen (= Line Out) en roze (= Mic In) lijken nog bestaansrecht te hebben. Dat bestaansrecht is te danken aan de veelzijdigheid van de hardware, want met behulp van bijbehorende tooling zijn de aansluitingen te manipuleren. Zo kun je de groene aansluiting gebruiken voor óf het gebruik van de koptelefoon óf de verbinding met bijvoorbeeld de geluidsinstallatie. Datzelfde geldt ook voor de roze aansluiting die overweg kan met het inkomende geluid van de microfoon én met de – want dat is het – Line Out van de bandrecorder.
Koppeling maken
Om de koppeling te kunnen maken tussen de oude bandrecorder en de nieuwe computer moeten we van (1) DIN naar 3,5 millimeter mini-Jack of van (2) 6,5 millimeter Audio Jack naar 3,5 millimeter mini-Jack. Dat klinkt niet al te ingewikkeld en dat is het ook niet. Hoewel? Op de gebruikelijke websites zoals www.kabels.nl en www.allekabels.nl is het soms even – goed – zoeken naar de juiste producten. Enfin: aan de slag! Zulks in de vorm van een fotostrip, waarbij we beginnen met de bekabeling. Het visuele gedeelte dus!
|
Afbeelding 1: Dit is aan de ene kant een 6,5 millimeter Audio Jack (‘Male’) en aan de andere kant een 3,5 millimeter mini-Jack (‘Female’). Deze grote plug gaat straks in de koptelefoonaansluiting van de bandrecorder.
|
|
|
Afbeelding 2: Dit is aan de ene kant een 6,5 millimeter Audio Jack (‘Male’) en aan de andere kant een 3,5 millimeter mini-Jack (‘Female’). Deze grote plug gaat straks in de koptelefoonaansluiting van de bandrecorder.
|
|
|
Afbeelding 3: En als we de twee eerder getoonde onderdelen in elkaar steken, dan ontstaat de uiteindelijke bekabeling die we nodig hebben om de bandrecorder op de computer te kunnen aansluiten. Toegegeven, deze optie is ongetwijfeld als één complete kabel te koop, maar dan kun je achteraf niet meer combineren. Want mogelijk moet je in de toekomst nog weleens een licht afwijkende opstelling faciliteren en dán profiteer je juist weer van de losse kabeltjes!
|
|
|
|
Nu de tweede mogelijkheid om van bandrecorder naar computer te gaan. De kabel die je hier ziet, verzorgt de koppeling van 5-polig DIN (‘Male’) naar 2 x 2 polig Tulp (‘Female’). Waarmee je, maar dat terzijde, meteen een mogelijkheid hebt om de bandrecorder te kunnen aansluiten op de versterker die je in je audiotoren hebt staan.
|
|
Met hier andermaal het extra tussenstuk, namelijk de doorkoppeling van 2 x Tulp (‘Male’) naar 1 x 3,5 millimeter mini-Jack (‘Male’). |
|
|
|
En als we deze twee items samenvoegen (= in elkaar steken), dan kunnen we van 5-polig DIN naar 3,5 millimeter mini-Jack. En ook op die manier komen we dan weer bij de computer terecht. |
|
Toegegeven, de computer is wellicht van audio-aansluitingen voorzien en die kun je prima gebruiken voor deze workshop. Desalniettemin willen we je attenderen op usb-oplossingen voor audio. Alhier een mini-oplossing die je kunt aansluiten op een usb-poort van de computer. Dat is in de praktijk reuze handig als de audio-aansluitingen aan de achterkant van de computer zitten; terwijl je aan de voorkant van die computer over een usb-poort beschikt.
|
|
|
|
Afbeelding 8: Met hier nóg een audio-oplossing voor usb. Weliswaar iets forser en robuuster uitgevoerd, met tevens een usb-kabeltje erbij. Dat is prettig als de usb-poort van de computer ‘om een hoekje zit’. Geen nood, je hoeft geen armoede te lijden, want zelf als je álle hier getoonde items koopt, dan is het nog steeds tientjeswerk. Trouwens: kijk eerst eens goed in je vergaarbak met overgebleven draadjes en pluggen. Je weet maar nooit! |
|
Optie 1. Op deze manier gaat de koptelefoonuitgang van de bandrecorder naar de computer. Toegegeven, via dat handige usb-tussenstukje. Waarmee de contouren van deze workshop opeens zichtbaar zijn geworden. |
|
|
|
Optie 2. Hier is te zien hoe van de 5-polige DIN-aansluiting van de bandrecorder bij de computer terechtkomen. Feitelijk een compleet andere variant, maar het aansluit-resultaat is vrijwel identiek. |
|
Waarmee we bij de bandrecorder terecht zijn gekomen. Zoals je ziet, is er sprake van een hels apparaat uit vervlogen tijden. Destijds was stereogeluid hypermodern, vandaar ook de twee opvallende knoppen en meters waarmee je dat stereogeluid fijngevoelig kon inregelen. We kijken naar de voorkant van de bandrecorder en op die plek bevindt zich de aansluiting voor de koptelefoon. |
|
|
|
Afbeelding 12: De koptelefoon dus… Daarin steken we de combinatie die we hebben gemaakt om van 6,5 millimeter Audio Jack naar 3,5 millimeter mini-Jack te komen. |
|
Dit zou je sowieso even kunnen doen: een koptelefoon aansluiten op de bandrecorder. De 3,5 millimeter mini-Jack van de (moderne) kop-telefoon gaat dan in het eerder getoonde 6,5 millimeter Audio Jack-koppelstuk. Je zult zien (= horen) dat dit prima werkt en dan heb je tevens een manier om de bandrecorder even lekker uit te proberen. |
|
|
|
Afbeelding 14: We gaan verder en wel door de bandrecorder via het usb-geluidsblokje aan te sluiten op de computer. En dan zie je meteen waarom het zo handig is om dat via usb te doen: dat bespaart je wat gedoe met de audioaansluitingen van de computer zélf. Best kans dat je in de toekomst helemaal géén mini-Jack-aansluitingen meer ziet op de moderne laptops, want alle headsets zijn tegenwoordig in usb uitgevoerd. |
|
Voilà: aan de slag! De bandrecorder is op de computer aangesloten en vanaf dit moment is het een softwarekwestie geworden. Dat wil zeggen, je hebt audiosoftware nodig waarmee je het geluid van de bandrecorder kunt opnemen. Of beter: waarmee je dat geluid kunt digitaliseren! |
|
|
|
Toch nog even de tweede manier laten zien: de aansluiting die over de 5-polige DIN-plug loopt. Dit speelt zich af op de achterkant van de bandrecorder. Waarmee ook meteen duidelijk is waarom je liever van de koptelefoonoptie gebruik maakt: dan zie je beter wat je aan het doen bent. |
|
Van 5-polig DIN naar usb-oplossing naar andermaal de computer. Ja, ook op deze manier kun je de aansluiting maken. |
|
|
|
Afbeelding 18: Nu de softwarekant van deze bandrecorderzaak. Je hebt een opnameprogramma nodig en die zijn er in allerlei soorten en maken. Van de min of meer standaard geluidsrecorder die je in de Microsoft Store kun vinden tot het veelzijdige Audacity (www.audacityteam.org). Je zou zelfs de VLC Media Player (www.videolan.org) kunnen gebruiken. Wij maken – voor nu – een andere keuze: EaseUS RecExperts (recorder.easeus.com). Toegegeven, de uiteindelijke instinker is het moeten aanschaffen van de betaalde versie, maar intussen krijg je snel en gemakkelijk een goed inzicht qua inregelen en opnemen van het geluid dat de bandrecorder voortbrengt. Concreet: je laat de bandrecorder draaien, je selecteert het geluid van de microphone en na enige fijnregeling gaat het opnemen van start. Ja, zo gemakkelijk kan het zijn.
|
|
Afbeelding 19: En eenmaal opgenomen kun je het geluid als – bijvoorbeeld – mp3 laten wegschrijven naar je hdd/ssd. Waarbij nog even die uiteindelijke instinker dient te worden genoemd, want de gratis versie is qua opslag beperkt. Twee mogelijkheden: (1) teruggrijpen naar opensourcesoftware of (2) EaseUS RecExperts toch maar kopen… Als het opnemen van bandrecordergeluid verdergaat dan alleen een experiment, dan is EaseUS RecExperts de centjes méér dan waard. Succes! |
Afbeelding 5:
Afbeelding 9:
Afbeelding 11:
Afbeelding 13:
Afbeelding 15:
Afbeelding 17:
